2021 yılı müzik sektörü için 2020 yılına göre daha iyi geçti mi diye uzunca bir düşündüm bu yazıya başlamadan önce ama net bir karara varamadım. İyi kötü konserler yapıldı bir şekilde ama hem sürekli değişen Covid kısıtlamaları, hem de dalgalanan Dolar ve Euro, sektörü her anlamda sınadı ve hala sınamaya devam ediyor.
Corona ile değişimeye başlayan bu sektör, aslında Corona’dan önce de değişmeye başlamıştı. Artı olarak Pandemi dönemi gelince, olumsuz tarafa doğru evrilmeye devam etti. Bu sektör zaten dünyanın her yerinde çok zor bir sektör. Kolay ve hızlı para kazanmayı hedefleyenler, müziği ve sanatı elinde oyuncak etmeye başladılar. Müzikler kalitesizleşti ve şarkıların neredeyse birbirinin aynısı gibi olması, müzik üretimini ve kalitesini düşürdü.
Şarkı söylemek için yeterli sese sahip olan ve iki kelimeyi bir araya getirebilen herkes şarkı sözü yazmaya ve şarkı söylemeye başladı. Sektör inanılmaz kalabalıklaştı ve neredeyse her gün yeni isimlere karşılaşır olduk. Kalıcı olanlar varken, tek şarkıyla gelip, tek şarkıyla gidenlerde oldu. Seri üretim halinde çıkan şarkıların milyonlarca dinlenmesi, piyasa içinde ki dengeleri değiştirdi.
Bütün bunlar olurken, TikTok’un bir çeşit reklam panosu olarak kullanılması ve TikTok’a uygun şarkıların yapılması, sektörün zaten zor ayakta duran kalite algısı gittikçe düşmeye başladı. TikTok'un gücünün hepimzi farkındayız ama sanatın TikTok tarafına evrilmesi, sektörün gidişatını çok ters yöne çektiğini düşünenlerdenim.
Bu sefer piyasa popüler kültür ile gerçek sanatçılar olarak ikiye bölündü. Gerçek sanatçılar işin mutfağından sahnesine kadar, çok çalışarak sanatını icra etmeye çalışırken, kopyala yapıştır kültürü, sektörü iyice ele geçirdi. Hal böyle olunca, yılların sanatçıları olarak bildiğimiz isimler, tek başına yeterince tıklanmaya ulaşamayınca, ya TikTok’tan çıkan isimlerin arkasına sığınmaya başladılar ya da sessizce köşelerine çekildiler.
Şimdi tabii sanatçının da hedefi para kazanmak, her sektörde olduğu gibi, hepimiz para kazanmak için yapıyoruz işimizi ama batan bir gemiyi haklı olarak önce gerçek sanatçıların terk etmeye başlaması, bu sektörün kalitesini iyice kaybetmesine sebep oldu.
Artı olarak sektör içinde ki rekabet durumu çok farklı bir boyut almaya başladı ve birbirine destek olmalar bitti. Eskiden bir sanatçı şarkı çıkardığında, bir sürü meslektaşından destek paylaşımları görürdük. Meslektaşını alkışlama kültürü ortadan kalktı. Sektör içinde kutuplaşan belirli isimler var, onlar birbirlerinin arkasını kolluyorlar ama kendi sınırları dışına çıkmıyorlar. Herkes birbirinin şarkısını, kıyafetini, sahnesini, saçını başını eleştirmeye başladı. Herkes bir şekilde hayatta kalmaya çalışırken, neyin ne olduğu belirsiz listeler, kopyala yapıştır şarkıların milyonlarca dinlenmesi, TikTok’tan çıkma isimlerin, sırf para kazandırıyor diye rağbet görmesi, sektörün içindeki sanat tarafını komple bitirip, sadece kapitalizm tarafına dönmeye başladı.
Artık gerçek sanatçılar sektöre zar zor tutunurken, ortalık popüler kültüre hizmet edenlere kaldı.Mesela eskiden bir sanatçı bir şarkı çıkaracağı zaman, şarkı için aylarca çalışırdı. Çok uzun bir süre şarkının/albümün reklamı ve haberleri dönerdi. Heyecanlanırdık, hatta gün sayardık. Şarkı çıktığında o şarkıyı aylarca belki de yıllarca dinlerdik. Şimdi neredeyse her hafta şarkı çıkaran isimler görüyoruz. İşin tuhaf kısmı, bu şarkılar milyonlarca dinlendiği için, bu isimler bu tıklanmalara güvenerek, şarkı çıkarmaya devam ediyorlar.
Sektörün böyle bir tarafa evrilmesi, sadece var olan sanatçıları değil, bu işi hakkıyla yapmak isteyen, eğitimini alan genç isimlerin de hevesini kırıyor. Ya bu işi hakkıyla yapacak ve azla yetineceksin ya da sırf tıklanmaya odaklanacaksın. Bir çeşit hayatta kalma meselesi diyebiliriz.
Bu çelişkiler ve piyasanın evrildiği taraf önümüzde ki yılların gidişatını belirleyecek gibi duruyor. Ya bir şekilde bu sektör kendine gelecek ve tekrar kalite kazanmaya başlayacak ya da bu şekilde devam edip, sanatın tamamen yok olmasına sebep olacak.
Bu konunun konuşulması gereken bir çok yüzü var aslında, mesela konserler. Bilet satılmadığı için, hastalık bahanesiyle iptal edilen konserler varken, konser bileti dağıtıp, sonra sold out oldu diye reklam yapanlar da var. Sonra alınmayan telifler, yenilen haklar, çalınan şarkı sözleri ve müzikler. Uzar gider bu liste.
Tüm olumsuzluklara rağmen, hala az da olsa gerçek sanatçılar var, hala güzel şarkılar yapılıyor ve bu yüzden sanata dair hala umutluyuz. 2022 yılı müzik sektörü için belirleyici bir yıl olacağını düşünüyorum. Son iki yıl Pandemi sebebiyle, çok zor şartlar altında mücadele veren sanatçılar, bir yerinden tutunmaya çalıştılar hayata ama bir şeylerin değişmesi gerektiğinin herkes farkında gibi ama neler nasıl değişir, değişme ihtimali var mi yoksa artık bu sektör bu şekilde kabul görür mü, hep beraber bekleyeceğiz ve göreceğiz.