Balıkesir Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Hakkı Peltek, merkez Altıeylül ilçesindeki 5 kırsal mahallede manda yetiştiriciliği yapıldığını söyledi.
Son yıllarda verilen desteklerin manda sayısını artırdığını dile getiren Peltek, 2010'dan bugüne Balıkesir'deki manda sayısının 800'den 3 bin başa çıktığını anlattı.
Bu mandaların bin 300'ünün Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) tarafından Anadolu Mandası Islah Projesi kapsamında desteklendiğini vurgulayan Peltek, "Diğerleri için de Hayvancılık Genel Müdürlüğünden (HAYGEM) anaç manda olarak destek alıyoruz. Ayrıca 2016 ve 2017'de doğan malaklara, brusella, şap ve çiçek aşılarını yaptırdıktan sonra 250 lira hayvan başına destekler ödeniyor." dedi.
Mevcut mandaların henüz 700-800'ünden süt alabildiklerini ifade eden Peltek, şöyle konuştu:
"Doğuma ve yavrulamaya göre değişiyor. Bu mandaların her birinden günlük 6 litre süt alabiliyoruz. Yani günlük 4 ton civarı günlük sütümüz var diyebiliriz. Aya vurduğunuzda 120 ton yıllık ise yaklaşık bin 300 ton süt oluyor. Manda sütünden üretilen, kaymak, yoğurt ve peynir istisna olarak sipariş üzerine tereyağ yapılır. Sütü henüz sağılmadan satılır. Genellikle üreticiler kaymak yapar. Litresinin üreticiden çıkış fiyatı 5, kaymağının kilosu 60, yoğurdu 9 ve peyniri ise 35 lira. Bunların hepsini yetiştirici kendisi üretir, satar. Peynirini sadece yaz aylarında kaymak talebi düştüğü için üretiriz. Bu dönemde manda peyniri bulmak çok zor belki siparişle."
Yıl boyu merada besleniyorlar
Sütü, kaymağı ve yoğurdunun doğal ve lezzetli olması dolayısıyla son yıllarda çok ilgi gördüğünü, kaymağı Balıkesir'deki tatlıcılar ve kahvaltı salonları ile Ankara, İzmir ve Bursa'ya gönderdiklerini belirten Peltek, "Manda sütünün besin değeri daha yüksek inek sütüne oranla. Yılın 12 ayı merada otladığı için mandalar, çeşitli otlar tüketiyor bundan elde edilen süt, yoğurt, kaymak lezzetli oluyor. Bu hayvanlar fabrika yemi kullanmıyor özelikle Balıkesir'de hiç kullanmıyor diyebilirim." ifadesini kullandı.
Bir dönem neredeyse yok olma riskiyle karşı karşıya kalındığını aktaran Peltek, "Şimdilerde devletin verdiği destekle şükürler olsun 3 bin baş mandaya ulaştık. Yani yok olmak üzereyken 3 bin mandaya ulaşmak bizim için iyi oldu. Şu anda Türkiye'de 25 ilimizde mandacılık var. Samsun birinci, İstanbul ise ikinci. Diğer illerde 3-5 bin manda bulunuyor. Toplamda 100 binin çok üzerlerine çıkıldı." diye konuştu.
(AA)