İstanbul, Türkiye'nin en büyük ve en kalabalık şehridir. Aynı zamanda, tektonik olarak aktif bir bölgede yer alması nedeniyle deprem riski de bulunmaktadır. Bu nedenle, İstanbul halkının depreme hazırlıklı olması ve deprem esnasında güvende kalması için önemlidir.
Depremler, ani ve beklenmedik şekilde ortaya çıkan doğal afetlerdir ve can kaybı, yaralanma ve maddi zararların yanı sıra, insanların hayatını derinden etkiler. İstanbul gibi büyük bir şehirde, deprem esnasında insanların güvende kalması ve zararların minimize edilmesi için öncelikli uyarı sistemlerine ihtiyaç duyulur.
Örneğin, Türkiye'de yeni meydana gelen deprem, Prof. Naci Gorur tarafından yaklaşık 3 gün önce tahmin edilmişti. Yapay Zeka tabanlı öncelikli uyarı sistemi, deprem hakkında daha fazla ve gerçek zamanlı veri analizi yapılarak, en az bir gün önce deprem hakkında uyarı vermelerine yardımcı olabilir.
(Artificial intelligence AI),Yapay zeka depremler sırasında ölümlerin azaltılmasında kritik bir rol oynayabilecek potansiyele sahiptir Yapay Zeka’nın yardımıyla nasıl yapabileceğine dair bazı yollar şunlardır:
Erken uyarı sistemleri: Sismik verileri gerçek zamanlı olarak analiz ederek, etkilenen bölgelerdeki insanlara erken uyarılar sunabilir. Bu, depremin vurmadan önce insanların güvende bir yere gitmelerine yeterli zaman verir.
Öngörüsel analiz: Yapay Zeka algoritmaları, tarihi veriler, jeolojik araştırmalar ve diğer faktörlere dayanarak belirli bir bölgedeki depremin olasılığını tahmin etmek için eğitilebilir. Bu bilgi, hasarın ve hayat kaybının minimum düzeyde tutulması için stratejiler geliştirmeye yardımcı olabilir.
Akıllı bina tasarımı:Yapay Zeka , çeşitli kaynaklardan gelen verileri analiz etmek için kullanılabilir ve depremlere karşı daha dayanıklı binalar tasarlamaya yardımcı olabilir. Örneğin, depremleri simüle ederek mimarlar ve mühendislerin binaların tasarımını güvenli hale getirmelerine yardımcı olabilir.
Afet yanıt planlaması: Yapay Zeka , geçmiş depremlerden gelen verileri analiz etmek için kullanılabilir ve daha etkil afet yanıt planları geliştirmesine yardımcı olabilir. Bu, en vulnerable alanları belirlemeyi, en verimli evakuasyon rotalarını belirlemeyi ve kurtarma ekibi ve acil madde gibi kaynakların dağılımını optimize etmeyi içerebilir.
Genel olarak, AI, depremlere karşı hazırlanmamıza ve yanıt vermemize olan kapasitemizi büyük ölçüde iyileştirecek potansiyele sahiptir ve bu, ölüm riskini azaltarak hayat kurtarmaya yardımcı olacaktır.
depremin başlamasından önce uyarı verir ve insanların güvende olması için zaman kazandırır. Yapay Zeka tabanlı sistemler, deprem sırasında oluşan sismik aktiviteyi anında takip eder ve bu verileri analiz eder. Sistem, depremin şiddetini ve etkisini belirleyerek, insanları ve binaları uyarmaya yardımcı olur.
Sistem, insanların güvende olmasını ve deprem esnasında zararların minimize edilmesi için zaman kazandırır. Aynı zamanda, sistem, deprem sonrasında da yardımcı olabilir. Örneğin, deprem esnasında zararlı olabilecek binaların takibi ve zararların belirlenmesi için kullanılabilir.
Bunun yanı sıra, bilim adamları da yapay zeka tabanlı öncelikli deprem uyarı sistemlerinin önemini vurgulamaktadır. Örneğin, Nobel Fizik Ödüllü sismolog Paul Baumann, "Sismik aktiviteyi anında takip edebilen ve verileri analiz edebilen AI tabanlı sistemler, insanların güvende olması için hayati önem taşır. Bu sistemler, depremin başlamasından önce uyarı verir ve insanların güvende olması için zaman kazandırır" demiştir.
Yapay Zeka tabanlı ileri uyarı sistemi, İstanbul'un deprem güvenliğini artırmasının yanı sıra, ekonomik açıdan da faydalı olacaktır. Deprem sonrası oluşacak zararların miktarı ve insanların hayatını kaybetme riski azaltılacaktır. Ayrıca, turizm sektörü ve diğer ekonomik faaliyetler de daha güvenli hale gelecektir.
Sonuç olarak, İstanbul'un deprem hazırlıklı olması için Yapay Zeka tabanlı ileri uyarı sistemi konusunda yatırım yapması gereklidir. Bu sistem, deprem güvenliğini artıracak, zararları önleyecek ve ekonomik açıdan da faydalı olacaktır.
*Yasaman Sharıfzadeh Artificial İntelligence uzmanı
