Yükseköğretim düzeyinde devlet harcamalarında yüzde 14,80 ailelerin harcamalarında yüzde 37,20 artış gerçekleşti.
Hülya Karabağlı - Medyafaresi.com Özel Haber
Eğitim uzmanı Ali Taştan, yükseköğretim düzeyinde öğrenci başına 2018’de 3370 dolar harcamanın bir önceki yıla göre yüzde 9,79 oranında azaldığını söyledi.
2011’den bu yana yükseköğretim düzeyinde öğrenci başına yapılan harcamanın yüzde 47,13 oranında azaldığına dikkat çeken Taştan, “Üniversite ve öğrenci sayımız sürekli artarken, öğrenci başına yapılan harcamanın ciddi olarak azalması AKP’nin yükseköğretime bakışını ortaya koymuştur”.
Yükseköğretim düzeyinde devlet harcamalarında yüzde 14,80 artış olurken ailelerin harcamalarında yüzde 37,20 artış gerçekleştiğine dikkat çeken Taştan’ın TÜİK verileriyle ‘Türkiye’de eğitim harcamaları’na ilişkin Medya Faresi’ne değerlendirmeleri şöyle:
TÜRKİYE’DE EĞİTİM HARCAMALARI
Türkiye'de eğitim harcamaları 2018 yılında 2017 yılına göre %21,6 artarak 214 milyar 637 milyon TL oldu. 2018 yılında bir önceki yıla göre eğitim harcamalarının en çok arttığı eğitim düzeyleri; %27,3 ile okul öncesi, %24,3 ile ortaöğretim oldu. Eğitim harcamasının gayri safi yurtiçi hasıla içindeki payı %5,8 oldu. Eğitim harcamalarının, gayri safi yurtiçi hasıla içindeki payı 2017 yılında %5,7 iken, 2018 yılında %5,8 oldu. TÜİK verilerine göre enflasyon %10,56 olarak gerçekleşti.
TÜİK’in araştırmalarına göre, yoksullar gıda harcamalarının büyük bölümünü ekmek, tahıl ve sebzeye ayırırken, zenginlerin gıda harcamalarının büyük bölümünü et balık ve deniz ürünleri meydana getiriyor. Dolayısıyla zenginlerin çocukları et, balık, deniz ürünleri ile beslenirken, yoksulların çocukları ekmek, tahıl ve sebze ile beslenir oldu.
Gelir dağılımındaki adaletsizlik ailelerin yaptığı harcama kalemlerinin hepsine yansımış durumda. Yoksulun çocuğu hem beslenemiyor hem de iyi eğitim alamıyor. Zenginlerin nitelikli eğitim imkanına çok kolay ulaştığı görülüyor. Öğrenciler, iyi eğitim almış bir azınlık ve iyi eğitim imkanından yararlanamamış çoğunluk olarak ikiye ayrılmış durumda.
Tüm bu veriler, ülkemizdeki gelir dağılımına paralel olarak zengin ve yoksul arasındaki, eğitime ayrılan bütçe açısından oluşan uçurumu ortaya koyuyor.
Geçtiğimiz yıla göre hane halkı harcamaları artarken özel tüzel kişiliklerin harcamaları aynı oranda kalmış, devlet harcamaları ise azalmıştır. Hane Halkı harcaması %19’dan %20’ye çıkmıştır. Devletin yaptığı eğitim harcamalarının 2016 yılında %74,36 iken 2018 yılında %67 olarak gerçekleşmiştir. (2017’de %68’dir)
Ailelerin eğitim için yaptığı harcama 2017 yılında 33 milyar 593 milyon lira iken 2018 yılında 43 milyar 30 milyon liraya yükselmiştir. Artış oranı %28,09 olarak gerçekleşmiştir.
Okul öncesi eğitimde devlet harcamaları %33,18 oranında artmıştır. Ailelerin yaptığı harcama ise %3,52 artış gerçekleşmiştir.
İlkokul düzeyinde devlet harcamalarında %2,2 artış gerçekleşmiş, ailelerin yaptığı harcamalarda ise %8,87 oranında artış gerçekleşmiştir.
Ortaokul düzeyinde devlet harcamalarında %18,73 artış gerçekleşmiş, ailelerin harcamalarında ise %37,35 oranında artış gerçekleşmiştir.
Lise düzeyinde devlet harcamalarında %20,82 artış gerçekleşmiş, ailelerin harcamalarında ise %29,40 artış gerçekleşmiştir.
Yükseköğretim düzeyinde devlet harcamalarında %14,80 artış gerçekleşmiş, ailelerin harcamalarında ise %37,20 artış gerçekleşmiştir.
Hane halkı-özel tüzel kişiliklerin toplam eğitim harcamaları 55 milyar 39 milyon liradan, 69 milyar 124 milyon liraya yükselmiştir. Artış oranı %25,59 olarak gerçekleşmiştir.
Ailelerin eğitim harcamalarındaki artış özel okullara yönelişin bir işaretidir. Son yıllarda özel okul ve öğrenci sayısında ciddi artışlar gerçekleşmiştir.
Eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, bağış vs sorunlarının son bulması için tüm eğitim kurumlarının kadro, fiziki donanım ve diğer yönlerden en üst seviyede eşitlenmesi gerekmektedir. Böylece bazı okullara olan talep patlaması ile yığılmalar ve kademeler arası geçiş sınavları sorunu da en aza inmiş olacaktır.
Okulöncesi düzeyde öğrenci başına 2018’de 1798 dolar harcama yapılmıştır. Önceki yıla göre %10,32 oranında azalma meydana gelmiştir.
İlkokul düzeyinde öğrenci başına 2017’de 1395 dolar harcama yapılmıştır. Önceki yıla göre %11,82 oranında azalma meydana gelmiştir.
Ortaokul düzeyinde öğrenci başına 2018’de 1488 dolar harcama yapılmıştır. Önceki yıla göre %7 oranında azalma meydana gelmiştir.
Ortaöğretim düzeyinde öğrenci başına 2018’de 2290 dolar harcama yapılmıştır. Önceki yıla göre %4,38 oranında azalma meydana gelmiştir.
Yükseköğretim düzeyinde öğrenci başına 2018’de 3370 dolar harcama yapılmıştır. Önceki yıla göre %9,79 oranında azalma meydana gelmiştir. Ayrıca 2011’den bu yana yükseköğretim düzeyinde öğrenci başına yapılan harcama %47,13 oranında azalmıştır.
Üniversite ve öğrenci sayımız sürekli artarken, öğrenci başına yapılan harcamanın ciddi olarak azalması AKP’nin yükseköğretime bakışını ortaya koymuştur.
Hülya Karabağlı - Medyafaresi.com Özel Haber