İngiltere'de yapılan bir araştırmada, sebzelerin yalnız başına kalp krizi ya da felç riskini azaltma olasılığının düşük olduğu bulundu.
Araştırma, başka neler yediğimizin, ne kadar egzersiz yaptığımızın, nerede ve nasıl yaşadığımızın daha fazla etkisi olabileceğini söylüyor.
Ancak araştırmacılar dengeli beslenmenin bazı kanser türleri de dahil olmak üzere birçok hastalık riskini azaltmaya yardımcı olduğunun da altını çiziyor.
İngiltere Ulusal Sağlık Hizmetleri (NHS) de dahil olmak üzere sağlık otoriteleri, her gün en az 5 porsiyon meyve sebze tüketmeyi tavsiye ediyor.
İngiltere'deki Oxford ve Bristol Üniversitesi ile Hong Kong Çin Üniversitesi'nden araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen söz konusu araştırmada, yaklaşık 400 bin kişiye her gün tükettikleri pişmiş ya da çiğ sebze miktarlarıyla ilgili sorular yöneltildi.
İnsanlar günde ortalama iki yemek kaşığı çiğ sebze, üç yemek kaşığı pişmiş sebze yediklerini söyledi.
Anketi cevaplayan kişilerin sağlık durumları ve tedavi gerektiren ya da ölüme neden olan kalp sorunları 12 yıl boyunca incelendi.
En çok sebze tüketen insanların -özellikle çok fazla çiğ sebze yiyenlerin- kardiyovasküler hastalıktan ölme riskinin en az sebze yiyen insanlara kıyasla yaklaşık yüzde 15 daha düşük olduğu sonucuna rağmen araştırmacılar bunun başka faktörlerle açıklanabileceğini söyledi.
Bu faktörler arasında, insanların yaşam tarzları (örneğin, sigara içip içmedikleri ve ne kadar içki içtikleri), işleri, gelirleri ve genel diyetleri de var.
Sonuç olarak bilim insanları, "sebze tüketiminin koruyucu etkisinin" kalp ve dolaşım sorunlarının ne sıklıkla meydana geldiği üzerinde bir etkisinin olup olmadığına yönelik doğrudan herhangi bir kanıt bulamadıklarını söyledi.
Herkes vejetaryen olsa ne olurdu?
Oxford Üniversitesi'nden Dr. Ben Lacey, "Araştırma, diyetlerin kardiyovasküler hastalıklar üzerindeki etkisini anlamak açısından önemli" dedi.
Ancak Glasgow Üniversitesi'nde metabolik tıp profesörü Naveed Sattar, sebzeler gibi lif açısından zengin besinleri tüketmenin, "kilo vermeye ve kalp hastalığına neden olduğu bilinen risk faktörlerini iyileştirmeye yardımcı olabileceğine" dair bazı kanıtların da olduğunu söyledi.
Çalışmanın sonuçlarının tartışılabileceğini belirten Prof. Sattar, araştırmanın günde en az beş porsiyon meyve ve sebze yemeye yönelik yaygın tavsiyeyi değiştirmemesi gerektiğini söyledi ve şöyle devam etti:
"Birleşik Krallık'ta yaşayan birçok kişi ne yazık ki bu konuda yetersiz kalıyor ve sebze tüketimini teşvik etmek için daha fazlasının yapılması gerekiyor. Aslında, sağlıklı bir diyetin genel olarak sağlık ve hastalık üzerindeki önemini hafife almış olabileceğimizden şüpheleniyorum."
Neden beş porsiyon sebze ve meyve tüketmeli?
NHS'e göre, meyve ve sebze, folat gibi vitaminler ve potasyum gibi mineraller için iyi bir kaynak.
Ayrıca içerdiği lifler, bağırsakları sağlıklı tutmaya, sindirim problemlerini önlemeye ve bağırsak kanseri riskini azaltmaya yardımcı olur.
Kalp hastalığı, felç ve diğer bazı kanser türleri riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Meyve ve sebzeler sağlıklı ve dengeli beslenmeye de katkıda bulunur.
Ve genellikle de yağ oranları ve kalorileri düşüktür (Kızartmamak şartıyla).
Diğer bazı uzmanlarsa hastalık riskleri üzerindeki etkisini incelemek adına insanların uzun yıllar boyunca ne tür yiyecekleri ne kadar yediklerini ölçmenin hataya açık olduğunu söyledi.
Leeds Üniversitesi'nden Prof. Janet Cade, "Ne yazık ki insanların ortalama tüketim değerlerini irdeleyen bir araştırmadan elde eden bulguların güvenirliğinden şüphe duyulmalıdır" dedi.
Frontiers in Nutrition dergisinde yayımlanan araştırma, pişirilen sebzelerde C vitamini gibi önemli besin maddelerinin yok olması nedeniyle, daha fazla çiğ sebze yiyen kişilerin kalp hastalığı riskini azaltabileceğini söylüyor.
Yemek pişirmede kullanılan katı ve sıvı yağlar, kalp hastalıkları için risk faktörü olduğu bilinen sodyum ve yağ tüketimini de artırabilir.
Daha fazla sebze tüketen insanlar, daha az kalori alıp daha az yağ tüketebilir. Ayrıca daha fazla vitamin ve antioksidan tüketerek hücrelerin zarar görmesini de önleyebilirler.