Associated Press’e konuşan Lübnanlı bir siyasetçi, Erdoğan’ın İran aracılığıyla Şam’a mesaj gönderdiğini iddia etti.
Lübnanlı siyasetçi, Türkiye’nin Şam’a bir heyet göndermeye hazır olduğunu ilettiği Esad’ın reddederek üçüncü bir ülkede görüşmeyi uygun bulduğunu söyledi.
Associated Press’e konuşan ismini vermek istemeyen Lübnanlı bir siyasetçi Türkiye’nin İran aracılığıyla Suriye’ye mesaj gönderdiğini söyledi.
Siyasetçi, Erdoğan’ın Şam’a Türk yetkililer göndermeye hazır olduğunu söylediğini Esad’ın bunu reddederek üçüncü bir ülkede görüşmeye açık olduğunu belirttiğini iddia etti.
Üst düzey bir Türk yetkili, İran aracılığıyla herhangi bir iletişim olduğunu reddederek Tahran’ın Suriye konusunda Türkiye’ye karşı pozisyonda olduğunu söyledi.
Yetkili, Rusya’nın Türkiye’yi Suriye’yle normalleşmeye teşvik ettiğini henüz bir gelişme olmadığını söyledi.
Erdoğan'dan Esad'la görüşme açıklaması
Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün Erdoğan partisinin grup toplantısının çıkışında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Esad ve Sisi ile görüşme olur mu sorusuna Erdoğan, "Olabilir" dedi. İkinci görüşme ne zaman olur, tarih verilir mi" sorusuna "Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız."
Bahçeli dün "Esad'la görüşülmeli"demişti
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, dün partisinin grup toplantısında Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın daha önce "darbeci" dediği Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’nin Katar’da el sıkıştığı fotoğraf, "Sayın Cumhurbaşkanımızın Sisi ile kurduğu temas doğru bir temastır." değerlendirmesini yaptı.
Erdoğan da Endonezya dönüşü, "Türkiye Körfez ülkeleriyle ilişkileri normalleştirdi. Mısır’la da çözüm noktasında diplomasi çalışmaları var. Siz ‘Vakti, saati geldiğinde Esad’la da görüşebiliriz’ demiştiniz.
Bu açıklamanızın ardından Rusya ‘Böyle bir görüşme olursa, ev sahipliği biz yapabiliriz’ demişti. Bu iki ülke ile ilgili son gelişmeler ne durumda?" sorusuna, "Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz.
Vakti, zamanı geldiği anda oturur, değerlendirir, ona göre de bir yenilemeyi yapabilirsiniz. Şu anda Türkiye olarak bu konularda sıkıntılı olduğumuz ülkelerle ilişkileri yeniden ele alabiliriz.
Hele hele Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz. Ve buna göre de yolumuza inşallah o şekilde devam edebiliriz."
Ne olmuştu?
Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011 yılında başlayan ve devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın dahil olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası dönemin en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç Savaşı Şam yönetiminin Batı dünyasıyla bağlantısını kopardı.
Şam’ın ülkenin bazı bölümlerinde kontrolü kaybetmesiyle oluşan güç boşluğundan faydalanan IŞİD gibi radikal İslamcı gruplar da savaşın tarafı haline geldi.
Türkiye, savaş boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif gruplara destek verdi. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı’nda Türkiye, artan IŞİD saldırıları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nun düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı.
Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin kontrol etmesini de bir ulusal güvenlik tehdidi olarak görüyor.
Amerika’nın IŞİD’le mücadele ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington hattında bir gerginlik konusu.
Türkiye 2016 yılından beri Suriye'nin kuzeyine 4 kapsamlı operasyon gerçekleştirdi. Bu harekatlar 2016 yılında Cerablus, El-Bab ve Halep'e yapılan Fırat Kalkanı, 2018 yılında Afrin ve Halep'e yapılan Zeytin Dalı, 2019 yılında Rasulayn ve Tel Abyad'a yapılan Barış Pınarı, 2020 yılında İdlib'e yapılan Bahar Kalkanı harekatları.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaş boyunca Esad karşıtı birçok söylem kullandı, Suriye liderine “katil”, “terörist” dedi, “Muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi.
Bu dönemde birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı.
2022’de Türk dış politikası İsrail, Mısır ve Ermenistan gibi geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle normalleşme sürecine girerken Şam da gündeme geldi.
Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 2022’nin Ağustos ayındaki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021 yılında görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de normalleşme sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı.
Erdoğan 23 Kasım’da yaptığı grup toplantısında, "Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız."
Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü.