Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, NTV canlı yayınında ekonomi gündemine ilişkin önemli açıklamalarda bulundu. Kredilerde yapılacak yeni düzenlemeyi anlatan Bakan Şimşek, birinci konutu kredilendirme noktasında bir değişiklik yapmayacaklarını ancak ikinci ve sonraki konutları krediyle desteklemeyeceklerini söyledi. Taşıt kredileriyle ilgili de konuşan Şimşek, “Taşıt kredilerinde biz çok net bir şekilde sınırlayıcı bir perspektife sahibiz.” dedi. Bakan Şimşek, hükümetin Orta Vadeli Programı’na ilişkin mesajlar da verdi, önceliğinin enflasyonu tek haneye düşürmek olduğunu söyledi. Şimşek, Kur Korumalı Mevduat’ın geleceğine de değindi, “Bir çıkış programımız var, bu kademeli olacak.” ifadelerini kullandı. Şimşek, en düşük emekli aylığına yapılması gündeme gelen iyileştirme için ise çalışmaların sürdüğünü aktardı.
Konut ve araç kredilerinin ileriki dönemlerde ciddi şekilde kısıtlanacağını belirten Şimşek “Birinci konut kredisinde bir sınırlamaya gitmeyeceğiz. Ama 2. 3. konut ya da yazlık yerlerde alımlarda bu kredileri ciddi bir şekilde sınırlayacağız, desteklemeyeceğiz” dedi.
KKM’den çıkış için bir strateji olduğunu ifade eden Şimşek, şu aşamada konuşmak istemediğini belirterek “KKM bir realitedir ve bunu zamanla çıkış stratejisini ortaya koyacağız. Şu anda bütün mevduat sahipleri müsterih olsunlar önemli bir değişime gitmeyeceğiz. Lirayı cazip hale getirdiğimizde, istikrarı kalıcı haline getirdiğimizde, zaten vatandaşın portföy tercihine saygılıyız. KKM devam edecek” dedi.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın en düşük emekli maaşlarının iyileştirilmesine yönelik bir talimat verdiğini ve bu kapsamda çalışmalara başladıklarını belirten Şimşek “Hiçbir kesimi enflasyona ezdirmeyeceğiz” ifadelerini kullandı. Ücret zamlarının hedef enflasyon üzerinden verilecek olmasına da açıklık getiren Şimşek “Çalışanların alım gücünü enflasyonu düşürerek koruruz. Enflasyon yüksekken o ölçüde zam yapmak alım gücünü artırmıyor. Bunun için bir takım maliyetler olacak, kolay olmayacak” diye konuştu.
Şimşek, kurun uzun süre tutulduğunu belirterek “Uzun süre kur tutuldu. Biz kuru serbest bıraktık. Hem rasyonel politikalardan bahsedeceksiniz hem de kuru tutacaksınız. Bu olmaz” dedi.
Şimşek’in açıklamalarında öne çıkanlar şöyle:
“Dünya geneline baktığımızda büyümenin düşük seyrettiği bir dönemdeyiz. Pandemi sonrası enflasyon yükselişe geçti. Merkez Bankaları gecikmeli de olsa buna tepki gösterdiler. Şu anda küresel finansal koşulları dünya genelinde sıkışık. Küresel ticarette daralma var, korumacılık var. Küresel arka plan bizim gibi ülkelere fon akışı anlamında çok destekleyici değil. Ancak hikayesi olan gelişmekte olan ülkeler için önümüzdeki dönemde olumlu yansımalar olacak Türkiye bu ülkelerden biri.
Enflasyonu tekrar makul ve tek haneli seviyelere getirecek bir program. Geçiş döneminden sonra çok daha güçlü şekilde bunun sonuçlarını göreceğiz. Birincil önceliğimiz fiyat istikrarıdır. 3 yılın sonunda hedefimiz enflasyonu tek haneye düşürebilmek. Geçmişte başardık yine başaracağız. Enflasyonda düşüş mali disiplinle birlikte gerçekleşecek.
Üç aylık ve üç aylık bir geçmiş var. Üç aylık sürede tahminler sürekli değişebiliyor. Burada resmi anlamaya çalıştık. Önce bir ekip kuruldu, Cumhurbaşkanımızın liderliğinde bir Bakanlar Kurulu oluşturuldu. Hazine ve Maliye görevi bana tevdi edildi. Biz de güçlü bir ekip kurduk.
Daha sonra durum değerlendirmesi yaptık. Enflasyon hedefimizi iddialı bulanlar olabilir. Biz mümkün olduğunca, o an itibarıyla en gerçekçi rakamları ortaya koymaya çalıştık. Benim edindiğim izlenim; genel anlamda programın hedefleri gerçekçi bulunuyor. Burada enflasyonla ilgili tahmin değişiklikleri, bizim resmi daha iyi anlamamızla ortaya çıktı. Bundan iki ay önce küresel petrol fiyatları, varil başına 70-80 dolar arasıydı, bugün 90’ın üzerine çıkmış durumda.
“OVP’nin ikinci bileşeni bütçe disiplini”
Programın ikinci bileşeni mali disiplin. Geçmişte, AK Parti hükümetlerinin en güçlü tarafı maliye politikasının bir çıpa görevi yapmış olması. Bütçe açıklarını düşük tutuyoruz, bunun sayesinde milletimize eser ve yatırım odaklı bütçeler sunduk.
Önümüzdeki 3 seneye baktığımız zaman, gerek depremin gerekse geçmişte aldığımız bir takım kararların etkisiyle; EYT gibi, bütçede bir miktar bozulma var. Hedefimiz, bütçe açığını deprem hariç yüzde 3’e çekmek.
2021’in Aralık ayıyla, aşağı yukarı 2023’ün Mayıs ayına kadar kur belli bir düzeyde tutulmuş. Biz kuru serbest bıraktık. Tabii kur etkisi var. Sürekli değişen bir husus. Geçişkenlik zamanla azalacak.”
“Kazanımlarımızı kalıcı hale getirecek şey yapısal reformdur”
Şunu net bir şekilde söyleyeyim; Türkiye rekabet gücünü artıracaksa verimlilik artışı için reform yapmamız lazım. Üretken alanlara yatırım yaparken, kaynakları daha verimli nasıl kullanabiliriz. Bunun için güçlü reformlar yapacağız. Hangi reformu hangi çeyrekler itibarıyla yapacağımızı ortaya koyduk. Yapısal reformları çok önemsiyorum. Çünkü gerçek anlamda kazanımlarımızı kalıcı haline getirecek şey yapısal reformdur.
“Kur hedefimiz yok”
Bizim bir kur hedefimiz yok. Aslında tahmin de olmaması lazım. Biz bir program yaptık, programın değişik evreleri var. Bugün ile Haziran’a kadar farklı bir perspektif…
Bizim bir kur tahminimiz ve hedefimiz olamaz.
Eleştiriler bizim için kıymetli, yol gösterici. Özellikle yapıcı eleştirileri çok kıymetli buluyorum. Enflasyon tahminlerinde ortaya çıkan değişiklik bizim resmi anlamımızla ortaya çıkan değişimlerdir. (OVP) mümkün olduğunca gerçekçi rakamları ortaya koyduk.
Uzun süre kur tutuldu. Biz kuru serbest bıraktık. Hem rasyonel politikalardan bahsedeceksiniz hem de kuru tutacaksınız. Bu olmaz. Kur bırakılınca enflasyon geçişi yüksek seyretti. Çok ciddi ücret artışları oldu. Bunun da enflasyona etkisi oldu. Altın talebi zayıflayacak çünkü ihtiyaç kalmayacak. Zayıf kur yüksek enflasyon dönemi geride kalacak.
“Konut kredileri ciddi şekilde kısıtlanacak”
Verginin tabana yayılması için vergi reformları yapacağız. Kredi genişlemesinin makul olması programımız açısında çok değerli. Gelirler bir başka boyutu, kredi genişlemesi bir başka boyutu. Biz enflasyonu tek haneye indireceksek tüketim ve geliri belli bir oranda tutmamız gerekiyor. Kredi hacmi yüzde 140 artmıştı enflasyonun 2 katından fazla. Bu kadar yüksek seyreden bir kredi genişlemesiyle enflasyonu kontrol altına alamazsınız. Miktarsal sıkılaştırma denilen bir konsept var orada ilk adımı attık. Taşıt kredilerinde çok net bir şekilde sınırlayıcı bir perspektife sahibiz. Birinci konut kredisinde bir sınırlamaya gitmeyeceğiz. Ama 2. 3. konut ya da yazlık yerlerde alımlarda bu kredileri ciddi bir şekilde sınırlayacağız, desteklemeyeceğiz. Başkasının parasıyla zengin olunmaz, krediyle, kredi kartıyla zengin olunmaz.
Cumhurbaşkanımızın bize güveni tam. Kendisinin de onayıyla Merkez Bankası’nda yeni bir ekip kurduk. Bize alan tanıdı. Hukuk devleti anlamında da inanıyorum ki ileride önemli adımlar atılacak.
BAE’den yıl sonunda 8,5 milyar dolarlık tahvil ihracı gelecek
Programa kaynak arayışında ve Türkiye’ye yatırım arayışına girdiğimizde önce dost ülkeleri ziyaret ettik. Birleşik Arap Emirlikleri büyük bir teveccüh gösterdi ve 51 milyar dolara yakın bir program açıkladı. Bu programın önemli bir bileşeni deprem yaralarının sarılmasına yönelik, 8,5 milyar dolarlık tahvil ihracı gündemde. Ben inanıyorum ki bu sene sonundan önce 8,5 milyar dolarlık tahvil ihracı gerçekleşecek.
“KKM devam edecek”
KKM konusunda çok konuşmayı tercih etmiyorum. Finansal istikrarı tehdit edecek büyüklükte. Önceliğimiz rezerv biriktirmek. Bir stratejimiz var ama bu aşamada çok spekülatif açıklamalar yapmak istemiyorum. Her aşamada ciddi bir beyin fırtınası yapıyoruz. Çünkü çoklu sorun ve kısıt var. Sınamalar çok boyutlu hem küresel hem yerel. KKM’yi tartışmayı çok istemiyorum. KKM bir realitedir ve bunu zamanla çıkış stratejisini ortaya koyacağız. Şu anda bütün mevduat sahipleri müsterih olsunlar önemli bir değişime gitmeyeceğiz. Lirayı cazip hale getirdiğimizde, istikrarı kalıcı haline getirdiğimizde, zaten vatandaşın portföy tercihine saygılıyız. KKM devam edecek.
“KKM için döviz satışı yapıyoruz”
Kur rehimini hükümet belirler ama uygulama Merkez Bankası’ndadır piyasa müdahaleleri vs. Ben şeffaflıktan yanayım ama bir geçiş sürecindeyiz. Benim bildiğim TCMB başkanıyla konuştuğumda benim izlenimim şu; KKM’den dövize dönüşler var. Biz onlara dövizi arz etmek zorundayız. Bunu bir satış olarak algılayacaksanız evet bu anlamda bir rezerv satışı var. Ama kuru tutmak için satıştan bahsediyorsanız benim bildiğim öyle bir müdahale yok.
“Alım gücünü yükselmek için enflasyonu düşürmeliyiz, bunun bir takım maliyetleri olacak”
(Hedef enflasyona göre zam) Bir kere şunun altını çizmek istiyorum. Dedik ki çalışanları, emeklileri enflasyona ezdirmeyeceğiz. Ama bu önümüzdeki dönemde çalışanlarımızın alım gücünü artırmanın tek yolu enflasyonu kalıcı bir şekilde düşürmek. Kalıcı bir refah, büyüme ve istihdam için olmazsa olmaz ön koşul fiyat istikrarıdır. Bakın büyümeyi bir puan daha yükseltmek için ancak ve ancak verimlilik artışı ve fiyat istikrarıyla yaparız. Çalışanların alım gücünü enflasyonu düşürerek koruruz. Enflasyon yüksekken o ölçüde zam yapmak alım gücünü artırmıyor. Firmaların planlaması da zorlaşıyor. Enflasyonla mücadele topyekün tüm iş dünyasının sendikaların vatandaşların destek vermesi gereken bir programdır. Sabır ve kararlılıkla uygulanmalıdır. Bunun içinde bir takım maliyetler olacak, kolay olmayacak. Hiçbir kesimi enflasyona ezdirmeyeceğiz ama zaten memurlarla müzakereler yapıldı. En düşük emeklilerin durumu iyileştirilmesine yönelik Cumhurbaşkanımızın bir talimatı oldu. Çalışmaları yapıyoruz.
“Hiçbir kesim enflasyona ezdirilmedi”
Memur maaşlarını ortalama yüzde 108 artırmışız. Asgari ücret reel olarak yüzde 198 artmış. Bakın en düşük emekli maaşı SSK emekli aylığı en düşük reel olarak yüzde 43 artmış. Bağ-Kur yüzde 138 artmış. Memur aylığı yüzde 26 reel olarak artmış. Hiçbir kesim enflasyona ezdirilmemiş.