“Katar ve Umman’la da bazı görüşmelerimiz oldu. Belki onların ellerindeki Eurofighter’lardan da alma durumumuz söz konusu olabilir” diyen Erdoğan, F-35 konusunda da ABD Başkanı Donald Trump’la görüşmelerinde “güzel adımlar attıklarını” kaydetti. Erdoğan, “Temenni ediyorum ki verilen sözler yerine getirilsin” dedi.
"8 Kasım Zafer Günü" dolayısıyla Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen törenin ardından uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye'nin sonuna kadar Azerbaycan'ın yanında olduğunu vurguladı; Karabağ'daki kalkınma projelerine ve Gazze'ye insani yardım ulaştırma çabalarına da değindi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Karabağ zaferinin yalnızca Azerbaycan'ın değil, Türk dünyasının zaferi olduğunu söyledi. Erdoğan, "Biz, o gün dosta düşmana 'Türkiye sonuna kadar Azerbaycan’ın yanındadır' dedik" ifadelerini kullandı. Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile ikili ilişkileri değerlendirme fırsatı bulduklarını da söyledi.
ADVERTISING
Türkiye’nin Sudan’daki gelişmelere yaklaşımı sorulan Erdoğan, “Plansız davranmak mümkün değil. Önce plan, sonra proje. Bunları yapacağız” dedi; “Sudan her an Türkiye’nin kendisine nasıl el uzatacağını bekleyen bir ülke. Arkadaşlarımızla değerlendirmelerimizi yapıp, ne gibi destek verebiliriz, bunların çalışmalarını sürdürüyoruz. Sudan halkı emin olsun, Türkiye onların yanındadır” diye konuştu.
Afganistan ile Pakistan arasında İstanbul'da 6-7 Kasım'da yürütülen görüşmelerden sonuç çıkmamıştı. Erdoğan, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile bir araya gelmişti. Bu görüşmede Afganistan ile yaşananların da gündeme geldiğini söyleyen Cumhurbaşkanı, "Bu hafta içerisinde Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanımız Yaşar Güler ve MİT Başkanımız İbrahim Kalın, üçlü olarak bir Pakistan ziyareti yapacaklar. Bu konuları da orada görüşmek suretiyle bir an önce inşallah Doha’da başlayan süreci, Ankara’da bir neticeye kavuşturacaklar" dedi.
Erdoğan'ın sorulara verdiği yanıtlar şöyle:
SORU - Karabağ savaşının beşinci yılında Türkiye’nin vermiş olduğu desteğin en kritik noktası ve size göre kırılma anı neydi? Bu verilen desteğin Türk Devletleri Teşkilatı üyesi ülkeler noktasında bir emsal teşkil etmesi söz konusu olacak mı?
Her şeyden önce, Karabağ zaferi sadece Azerbaycan’ın değil, Türk dünyasının bir zaferidir. “İki devlet tek millet” ruhuyla, bugün geçit resmindeki konuşmamda da ifade ettiğim gibi, bu anlayışı sürekli kılacak bir adımı, bir yaşamı burada devam ettiriyoruz. Biz, o gün dosta düşmana “Türkiye sonuna kadar Azerbaycan’ın yanındadır” dedik, daha ilk adımı atmadan önce biz Azerbaycan’ın yanında olduğumuzu ifade ettik. Türk SİHA’ları, mühendislerimizin alın teriyle üretilen sistemler, Türk aklının, Türk iradesinin, Türk cesaretinin sembolü haline geldi. Zafer sonrasında bölgede barış rüzgârları esiyor ve Türkiye olarak bundan memnuniyet duyuyoruz. Biz de Azerbaycan ile senkronize şeklinde Ermenistan ile normalleşme sürecini yürütüyoruz. Bunu yürütürken Azerbaycan’ın buradaki haklarına halel getirilmesine asla müsaade edemeyeceğimizi de muhataplarımıza söylüyoruz. Şu anda İlham Aliyev kardeşimin liderliğinde Karabağ’da devasa bir kalkınma hamlesi söz konusu. Yollar, tüneller, tarım projeleri ve evler, birbiri ardınca Karabağ’ın dört bir yanında yükseliyor. Bu süreçte Azerbaycan’a da gereken katkıyı yapıyoruz. Özellikle altyapı, üstyapı noktasında Azerbaycan bir değişim, dönüşüm sürecini yaşamakta. Gerek Merhum Haydar Aliyev dönemi olmak üzere gerekse İlham Bey’in görevi devralmasından sonra burayı yakından takip eden bir siyasi lider olarak, ne zaman nerede ne oldu, bunları çok çok iyi biliyorum. İlham Bey’in bu başarısını görmezden gelmek kesinlikle mümkün değil. Onun için kendisini ve ekibini kutluyorum.
SORU - Gazze’ye insani yardımların ulaşmasıyla ilgili bazı sıkıntılar yaşanıyor hala? Umudumuz biran evvel çözülmesi yönünde. Kış geliyor, barınma sorunu çok büyük. STK’ların kampanyaları var. Devletimizin gerçekleştireceği ülke çapında büyük bir yardım kampanyası gündeme gelir mi? Bu konudaki çalışmalar ne durumda?
Şu anda Türkiye, Gazze’ye en üst düzeyde yardımı devam ettiren, yardım yapan bir ülke. Milletimiz bu konuda gerçekten çok çok hassas. 17’nci iyilik gemimiz biliyorsunuz El-Ariş’e ulaştı. Ancak yardım koridorları kasıtlı olarak tıkanmakta, insani yardımların bölgeye ulaşması maalesef engellenmekte. Günlük 600 TIR insani yardım girişine izin verilecekti, fakat bu söz bile, ki onlar verdi bu sözü, yerine getirilmiyor. Biz, milletimizin emanetlerini Filistinli kardeşlerimize ulaştırmak için,yoğun çaba gösteriyoruz. Dostlarımız ve kardeşlerimizle de temaslarımızda bu konuya yönelik planlamaları konuşuyoruz ve geliştiriyoruz. Gazze’nin acil ihtiyacı olan malzemelerin bölgeye sevki bizim için çok çok önemli. Bu mesele sadece bir yardım konusu değil, aynı zamanda bir insanlık meselesidir. Bunu yakın takipte sürdürüyoruz. Özellikle de gıda, ilaç, barınma malzemeleri, sağlık ekipmanları, giyim eşyaları, hijyen için kullanılan ürünler bugüne kadar sevk edildi ve bu gayretimiz devam ediyor. Bundan sonraki süreçte de bunların sevkini yapacağız.
SORU - Şu anda an itibarıyla Suriye’de geri dönüşler ne aşamada efendim? Bir de Türkiye’de tabii bu arada kalifiye eleman olan Suriyeliler var. Bu nitelikli eleman olan sığınmacıların kalması için mesela sanayide veya farklı sektörlerde çalışmalar var mı? Ben salı günü deprem bölgesinde, Hatay’daydım. Yapılar çok güzel tamamlanmış, bitecek. Bakanımız Murat Kurum ‘220 bin konteyner elimizde olacak’ dedi. Bu 220 bin konteyner boşa çıkacağı için Türkiye bunları Suriye veya Gazze’ye gönderir mi? Böyle bir çalışmanız var mı?
Sığınmacılar mevzusu Türkiye’nin en fazla istismar edilen konularından bir tanesiydi. Özellikle CHP, bu konuyu çok çok istismar etti. Geçtiğimiz seçimde CHP ve Cumhurbaşkanı adayı tarihe utançla geçen ırkçı bir kampanya yürüttü. Bu ırkçı kampanyanın neticesinde de sonuç malum. Belki de bu zatın gidiş sebebi bu da olabilir. Çünkü bu konuyu çok istismar etti ve bu insanların ahını aldı. Ülkemize sığınan Suriyeli mazlumları düşmanlaştırdılar, hedef gösterdiler, 3-5 oy uğruna buradan netice çıkaracaklarını sandılar, ama istedikleri sonucu da alamadılar. Biz ise bu meselede hep vicdanın, insanlığın, kardeşliğin ne demek olduğunu anlattık. Ne dedik? “Biz ensarız, onlar muhacir.” Dolayısıyla “Ensar olarak biz bu muhacirlerimizi kapı dışarı etmeyiz, edemeyiz” dedik ve sözümüzde de sonuna kadar durduk. Bugün de olsa yine dururuz. Bu arada Suriye’nin kuzeyinde konut yapımlarına da başladık. Bunlar da devam ediyor. Suriye birlik ve beraberliğini huzur ve istikrarı tahkim ettikçe dünyanın çeşitli ülkelerine dağılmış sığınmacıların dönüşü de hızlanıyor. Bakın şimdi nereye geldik? Suriye’ye yaptırımlar kaldırıldı mı? Kaldırıldı. Ne oldu? Ne olacaktı? Siyasette mesele ufuk meselesidir, ufuk… Varsa ufkunuz, sorun çözersiniz. Ama ufkunuz yoksa, hiçbir şeyi halledemezsiniz. 2016’dan itibaren Suriye’ye dönenlerin sayısı 1 milyon 290 bine ulaştı ve bu sayı her geçen gün artıyor. Bunlar da bizim için sevindirici, güzel neticeler.
"Deprem bölgesindeki konteynerlerin Gazze’ye sevkiyle ilgili hazırlığımız devam ediyor"
Deprem bölgesinden bahsettiniz. Bu bölgedeki konteynerlerin de özellikle Gazze’ye sevk edilmesiyle ilgili hazırlığımız devam ediyor. Bunu ilgili arkadaşlarımız çalışmalarını sürdürüyorlar. Bu konteynerler ile bölgeye inşallah en üst düzeyde bir imkan sağlayacağız. Filistinlilerin yaşamaya devam edeceği yeni Gazze’nin inşa edilmesi sürecinde bu konteynerleri, kardeşlerimize inşallah vereceğiz.
"Sudan halkı emin olsun, Türkiye onların yanındadır"
SORU - Sudan, yaklaşık iki yıldır bir iç savaşın içinde kıvranıyor. Türkiye’nin Sudan’daki gelişmelere yaklaşımı nedir?
Plansız davranmak mümkün değil. Önce plan, sonra proje. Bunları yapacağız. Kaldı ki; Sudan her an Türkiye’nin kendisine nasıl el uzatacağını bekleyen bir ülke. Orada yaşanan her acı, her kıyım, her dram bizim yüreğimizi parçalıyor. Kaldı ki onların da bizden beklentileri var. Bu beklentiler karşısında biz de arkadaşlarımızla değerlendirmelerimizi yapıp, ne gibi destek verebiliriz, bunların çalışmalarını sürdürüyoruz. Sudan’da yaklaşık 2 yıldır binlerce insan maalesef hayatını kaybetti. Milyonlar yerinden edildi, sürgüne gönderildi. Çocuklar açlıkla, hastalıkla mücadele ediyor. Sudan’daki anlaşmazlığın çözümünü ve akan kardeş kanının durmasını bizler temenni ediyoruz. Yaşananlar aynı zamanda insanlığın vicdanını da kanatıyor. Bu ihtilafın bir an önce sona ermesi ve diyalog yoluyla sorunlara çözüm bulunması gerektiğine de inanıyoruz. Bu konuda da yükümüzün ağır olduğunu çok çok iyi biliyoruz. Türkiye olarak burada yaşananları uzaktan izleyemeyiz. Sudan’ın huzur ve güvenliğinin sağlanması için diplomatik gayretlerimizi sürdüreceğiz. Sudan halkı emin olsun, Türkiye onların yanındadır.
"Katar ve Umman’la bazı görüşmelerimiz oldu, onlardan da Eurofighter alabiliriz"
SORU - F-16 ve F-35 başlığını sormak istiyorum. En son Eurofighter uçağı ile ilgili anlaşma tamamlandı. Türkiye, hava envanterini git gide güçlendiriyor, önemli gelişmeler… En son Vaşington seyahatinizde F-16 ve F-35 konusu da gündeme gelmişti. O ziyaret sonrası acaba bir ilerleme sağlanmış mıdır?
Öncelikle Eurofighter’la ilgili olarak hamdolsun işler yolunda gidiyor. Gerek İngiltere, gerek Almanya ile, Eurofighter konusunda olumlu adımlar attık. Ama bizim bunun yanında bir de Katar ve Umman’la da bazı görüşmelerimiz oldu. Belki onların ellerindeki Eurofighter’lardan da alma durumumuz söz konusu olabilir. Bu anlaşmaları inşallah sonuçlandırabilirsek, ülkemiz için güzel gelişmeler ortaya çıkmış olacak.
F-35: Trump’la görüşmemizde güzel adımlar attık, temenni ediyorum ki verilen sözler yerine getirilsin
Bunların yanı sıra ülkemizde attığımız savunma sanayii adımlarıyla birlikte Türkiye, büyük imkanları yakalayacak. Teknik düzeyde yapılacak görüşmeler ve alınacak mesafeler önemli. Tabii bir de F-16 ile F-35 konusu var. F-35 konusunda da ABD Başkanı Sayın Trump’la yaptığımız son görüşmelerde güzel adımlar attık. Temenni ediyorum ki verilen sözler yerine getirilsin ve F-35’lerle inşallah güçlü bir imkana sahip olalım.
"Hakan Fidan, Yaşar Güler ve İbrahim Kalın Pakistan ziyareti yapacaklar"
SORU - Pakistan ile Afganistan arasındaki gerilimde Türkiye arabulucu rolü üstlendi. Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile görüştünüz. Bu konu gündeme geldi mi?
Gelmez olur mu? Şu anda bizim devreye girişimiz de olumlu bir istikamette gelişiyor. İnşallah netice hayır olacak ve büyük ihtimalle de bu hafta içerisinde Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan, Milli Savunma Bakanımız Yaşar Güler ve MİT Başkanımız İbrahim Kalın, üçlü olarak bir Pakistan ziyareti yapacaklar. Bu konuları da orada görüşmek suretiyle bir an önce inşallah Doha’da başlayan süreci, Ankara’da bir neticeye kavuşturacaklar. Biz kalıcı ateşkes ve barışın sağlanmasını umut ediyoruz ve taraflara da itidal tavsiyemizi sürdürüyoruz.