Döviz kurundaki hareketliliğin ve enflasyonun vatandaşın cebine zam olarak yansıdığı alanların başında elektrik, su ve doğalgaz faturaları yer alıyor. Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'den (BOTAŞ) yapılan duyuruya göre, 1 Ocak'tan itibaren doğalgazda mesken tarifesine yüzde 25, sanayi aboneleri için geçerli tarifeye yüzde 50, elektrik üretim amaçlı tarifeye de yüzde 15 zam yapıldı. Yapılan zamlarla gündemdeki yerini koruyan BOTAŞ’a şimdi de kanun teklifi ile kademeli doğalgaz satış fiyatı belirleme yetkisi verilmesi öngörüldü.
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan Torba Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Memur ve emekliye ek zam, Türk lirası finansal araçlara talebin artırılması gibi düzenlemeleri de içeren kanun teklifi aynı zamanda bakanlık görüşleri alınması kaydıyla BOTAŞ’a kademeli doğalgaz satış fiyatı belirlenmesini de içeriyor.
‘İLAVE MALİYETLER KADEME ÜSTÜNDE TÜKETİM YAPAN ABONELERE YANSITILACAK’
BOTAŞ’ın bakanlık görüşleri almak kaydıyla bölgesel ve iklimsel koşullar dikkate alınarak il veya bölge bazında kademeli doğalgaz satış fiyatı uygulamasını içeren düzenleme maliyet artışına bağlanarak gerekçesinde şöyle denildi:
“Enerji verimliliğini artırmak amacıyla aynı abone grubunda yer alsa bile maliyet bazlı tarife metodunun yanında doğalgaz enerjisinin tasarruflu kullanılmasını teşvik edici, benzer abone gruplarında fazla tüketim yapanların fazla tüketimin maliyetine katlanması amaçlanmaktadır. Bu düzenleme ile maliyetler için bir çalışma yapılması, gerekli olan abone grubu için il bazında iklim şartları ve tüketim miktarına uygun olacak bir kademe belirlenmesi ve oluşan tüketimin artışından kaynaklanan ilave maliyetlerin bu kademe üstünde tüketim yapan abonelere yansıtılması amaçlanmaktadır.”
‘İNSANLARIN KIŞIN DOĞALGAZA VERECEK PARASI YOK, DURUMU DAHA DA ZORLAŞTIRACAK’
Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar’a göre BOTAŞ’a verilecek kademeli doğalgaz satışı fiyat yetkisi, tüketicilere yarar sağlamayacak. “Bugüne kadar gerçekleştirilen bütün politikalar, tüketicinin aleyhine oldu” diyen Çakar, kademeli doğalgaz satış fiyatının BOTAŞ tarafından belirlenmesinin eşitsizliğe yol açacağını belirterek, “Dar gelirli insanlar zaten kışın doğalgaz kullanamıyor. İnsanların doğalgaza verecek parası yok. Dar gelirli haneler soğuğa mahkum ediliyor. İnsanların yoksulluktan kaynaklanan çaresizliği giderek artıyor. Yeterli doğalgaza erişme, evrensel tüketici haklarından biridir” dedi.
‘BOTAŞ’A VERİLEN YETKİ ÇÖZÜM GİBİ SUNULUYOR AMA DEĞİL’
BOTAŞ’a kademeli doğalgaz satış fiyatı belirleme yetkisinde vatandaşların değil de enerji şirketlerinin düşünüldüğünü belirten Çakır, vatandaşların doğalgaza erişimde sıkıntı yaşamaya devam edeceğini belirterek şunları kaydetti:
“Vatandaşın tüketmesi gereken doğalgaz kışın artıyor. Dar gelirli haneler nasıl ödeyecek bu bedeli? Vatandaşın normal tüketimi 500 lirayı buluyor, bir de buna diğer faturalar ekleniyor. İnsanların kira verdiğini, çocuklarının okula gittiğini düşünün. İnsanların kışın doğalgaza verecek parası yok. Bu durumu daha da zorlaştıracak. İnsanlar battaniyelerin altında oturacak. BOTAŞ’a yetki vererek bunu çözüm gibi sunuyorlar ama değil.”
‘HALKIN YARARINA DEĞİL FİRMALARIN LEHİNE OPERASYON ÇEKMENİN HAZIRLIKLARI’
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yunus Yener, BOTAŞ’a verilecek yetkiye dair “Yapılan konutlara sübvanse edilen doğalgazı yükten kurtarma çabasının ilk adımları” dedi. “BOTAŞ’a verilen kademeli satış yetkisinin mantığını anlamaya çalışıyorum” diyen Yener, ”31 kuruşa Elektrik Üretim Anonim Şirketi’nin sattığını 1,35 kuruşa vatandaşa satan bir iktidardan bahsediyoruz. Aradaki fark dört beş katı fiyat. Halkın yararına değil, firmaların lehine operasyon çekmenin hazırlıkları diye düşünüyorum. Bölgeler arasında değişik firmalar var. Firmaların durumlarına göre kurtarma operasyonu gerçekleştirilecek” diye konuştu.
‘AİLE KONFORUNU SAĞLAMAK İÇİN YAPILSA EVET DİYECEĞİZ’
Mevsimsel koşullara göre uygulanacak kademeli doğalgaz satışının problem yaratacağını belirten Yener, “Bu saatten sonra iktidarın halkın yararına yapabileceği hiçbir şey olamaz. Ankara için 150 metreküp derken, Adana için 25 metreküp diyecekler. Farklı bölgelerdeki toplam tüketim içerisindeki farka bakarak fiyatı belirleyecekler. Bizim de talep ettiğimiz belirli bir miktara kadar hane halkının doğalgazının ücretsiz olması gerekiyor. Düzenleme örneğin dört kişilik fakir bir ailenin konforunu sağlamak için yapılsa tabi ki ‘evet’ diyeceğiz. Kademeli doğalgaz satışının şu anda var olan hazineye sübvanse yükünün konutta kullanılan doğalgazdaki süspansiyonun azaltılması çabasının tek adımı olarak görüyorum” değerlendirmesinde bulundu.
‘VİLLADA OTURANLA GECEKONDUDA OTURANIN AYNI FİYATLA TÜKETİMİ UYGUN DEĞİL’
AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş kademeli doğalgaz satış tarifesine ilişkin, "Meclis çalışmalarına başladığı anda kademeli doğalgaz tarifesini getireceğiz. Gerekçeler haklı, biz de bunu biliyoruz. Çünkü bir villada oturanla gecekonduda oturanın aynı fiyatla doğalgaz tüketimini uygun bulmuyoruz" değerlendirmesinde bulunmuştu.
Ogün Akkaya-Duvar