Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Yeşim Taşova, Çin'in Vuhan kentinde ortaya çıkarak neredeyse tüm dünyaya yayılan, aylar içerisinde binlerce kişinin hayatını kaybetmesine enden olan ve Türkiye'de de şimdiye kadar 4 kişinin ölümüne sebep olan yeni tip Koronavirüs'e (Kovid-19) karşı alınabilecek bazı önlemlerden bahsetti.
Birçok insanın evden çalışmaya başladığı 'kısmi karantina' günlerinde vatandaşlara bir takım uyarılarda bulunan Pro. Dr. Taşova, şunları sıraladı:
Kolonya ve dezenfektan kullanın
“Yüzde 60’tan 90’a kadar alkol derecesinin olması durumunda, bu ‘zarflı’ bir virüs olduğu için bunu ortamdan uzaklaştırabiliyoruz, elimizi temizleyebiliyoruz.
Elinizi sık sık ve an az 20 saniye yıkayın
Hapşırma gibi bir şey olursa elimizin çok hızlı şekilde su ve sabunla en az 20 saniye yıkanmasını öneriyoruz. El hijyeni buradaki mücadelede en önemli unsur.
Hastaysanız maske takın
Her yerde maske takan insanları görüyoruz. Şimdi maskeyi biz Bilim Kurulu olarak hastaların takmasını istiyoruz. Yayılma söz konusu olduğu zaman özellikle riskli kişilerde olmak üzere. Eğer çok dip dibe metroya, otobüse biniliyorsa oradaki o kişiler de maske takabilir.
Taktığınız maskeye dokunmayın
Maske taktığınız zaman asla o maskeye dokunulmaz, o maskeyi düzeltmek için dokunmamanız gerekir. Hele ki çevreye dokundunuz, masaya, sandalyeye, kapı koluna, ondan sonra da maskenize dokundunuz, önce kendinizi enfekte edersiniz.
Eldiven takmaya gerek yok
Eldiven takanları görüyoruz. Eldivenle sadece kendini koruduğunu sanıyor ama kendini de korumuyor. Eldiven takan insan el hijyeni yapmıyor. Eldiven takan kişiler ne yapıyor? Ben havaalanında gördüm, eldiveni takıp o eliyle her tarafa dokunup sonra kendi maskesine dokunuyor. Kendilerini enfekte edecekler. Bu son derece önemli. Eldiven takmaya gerek yoktur. Yanınızda küçük bir kolonya taşıyın, dokunduktan hemen sonra sık sık el hijyeninizi sağlayın, en önemli şey budur. Eldiven kullanmayı bize (doktorlara) bırakın. Eldiven takan kişi elini yıkamıyor.
Alışverişten sonra elinizi dezenfekte edin
Markette makarna paketine, domatese, çevreye dokundunuz, bundan sonra el hijyeninizi sağlayacaksınız. Buradaki en önemli unsur, onun üstünde taşıdığı virüsten ziyade sizin elinizi ne sıkılıkta yıkadığınızla alakalı.
Eve gelince üzerinizi çıkarıp duş alın
İşten eve gelen kişinin hemen üstünü çıkarması, mümkünse bir duş almasında yarar var. Ayakkabılarla içeri girilmesin, istediğimiz bu.
Kıyafetlerinizi asıp havalandırın
Eve gelip üzerinizden çıkardığınız kıyafetlerin yıkanabilenlerini mutlaka yıkayın. Ceket ve palto gibi kıyafetleri hemen dolaptakilerin yanına asmayın. Bir askıya asıp açık havada birkaç saat bekletin.
Evinizin sık sık temizleyin
Evinizin temizliğini daha sık yapın. Hastaları, üst solunum yolu enfeksiyonu olanları evinize almayın.
Yaşlı ve hastaları temastan koruyun
Panik yapmadan, özellikle riskli grupları korumamız gerek. Biz ailemizle yaşlılarımızla bir arada yaşayan bir toplumuz. İngiltere gibi yaşlı vatandaşlara ‘Gidin 4 ay torununuzdan uzak kalın’ diyemiyoruz. Bir de akciğer hastalığı, yüksek tansiyonu olanlarla ve yaşlılarımızla temasın en aza indirgenmesi gerekiyor.”
Hürriyet muhabiri Ece Çelik, Prof. Dr. Taşova’nın uyarılarını tek tek uyguladı. Marketten alış veriş yapıp, evinde paketli ürünleri ve sebzeleri yıkadı.
Paketli ürünleri sabunlu suyla yıkayalım
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Yeşim Taşova, alışveriş yaptıktan sonra paketli ürünlerin sabunlu suyla yıkanması gerektiğini söylüyor. Alışveriş torbasından çıkardığımız paketli ürünleri sabunlu suyla yıkamak virüsün bulaşmasının önünde önemli bir önlem.
Bezle kurulayalım
Daha sonra ürünleri temiz bir bezle kurutuyoruz. Ardından havlu peçetenin üzerine sererek kurutuyoruz.
Cep telefonlarımızı silelim
Taşova telefon temizliğine dikkat çekiyor. Artık tüm telefonlarda kap olduğunu söyleyen Taşova, alkol içeren el dezenfektanlarını sürerek bir mendil ya da pamuk yardımıyla telefonların sık sık temizlenmesi gerektiğini belirtiyor ve şunları söylüyor: “Biz hastanelerde, ‘sık dokunulan yerleri temizleyin’ deriz. Cep telefonu, bilgisayar tuşları gibi sık dokunulan yerlerin temizlenmesi gerekiyor. Telefonlarımızı sık sık temizleyebiliriz. Neyle temizleyebiliriz? Mesela, alkol bazlı el dezenfektanını döküp, hepsinde kılıf var zaten, ya da alkollü ıslak mendille silinebilir. Ama önce cebinizi kapayın.”
Asansörde sırt sırta durun
Asansörlerin her gün birkaç kez temizlenmesi gerekiyor. Asansöre mümkün olduğunca az binmeye çalışın. Bindiğinizde de yüz yüze değil sırt sırta durmaya dikkat edin. Asansör tuşlarına bastıktan sonra ellerinizi dezenfekte edin.