Gürkan Demir (BETİMAR): “CHP kazanmadı. AK Parti kaybetti, Cumhur İttifakı kaybetti. Önceki seçimde de ekonomiksel süreç vardı ama seçmen bu umudu alamadı. Özellikle emekliler noktasında tabana kadar inen oluşum oluştu bu da seçimin kaderini etkiledi. Seçime katılım da yüzde 70’lere düştü.”
- Hakan Bayrakçı (SONAR): “Aslında bir değil, birkaç unsur bir araya geldi. Birincisi, seçmenin 40 senelik alışkanlığı. Bu ülkenin seçmeni, yerel seçimi uyarı sebebi olarak görüyor ve oyunu kullanıyor. Diğer sebep, ekonomi yükünün yansıması. Seçmenin bir kısmı tepki gösterip sandığa gitmedi, bir kısmı da AK Parti’ye oy vermedi. Üçüncü faktör Kemal Kılıçdaroğlu. CHP’ye oy verme eğilimindeki seçmen yüzde 25’leri geçemiyordu, Kılıçdaroğlu ile seçmenin elinin gitmediği 11 sene yaşadık. Kemal Bey’e oy vermeye eli varmayan seçmen Özgür Özel’e oy verdi.”
EKONOMİNİN ETKİSİ NE OLDU EMEKLİLER NE KADAR ETKİLEDİ?
- Gürkan Demir (BETİMAR): “CHP seçmeninde adaya oy verme oranı yüksek oldu. Emekliler çok fazla oy oranına sahipler, 45–60 yaş arası yüzde 10 oy potansiyeli var. Seçmen kitlesinin emekli maaşı için beklentisi oluştu, iyileşme olmayınca da haritanın kırmızılaşmasına sebep oldu.”
- Hilmi Daşdemir (OPTİMAR): “Seçimin emekliler üzerinden değerlendirilebileceği bir süreç var, emekliler çok ciddi etkiledi. Dar gelirliler de benzer durumda ama en önemli sebep, ekonomik anlamda beklentileri karşılanmayan emeklilerin tepkisi oldu.”
- Hakan Bayrakçı (SONAR): “Yerel seçim, seçmenin iktidara mesajı oluyor. Bu sonucun birinci sebebi ekonomiydi ama emekliler özellikle birinci plandaydı.”
KAMPANYALAR VE ADAY TERCİHLERİNİN ETKİSİ NE OLDU?
- Hakan Bayrakçı (SONAR): “Bu durumun partilere olumlu etkisi olmuştur. Pendik’i örnek vereyim, AK Parti adayı kazanmış. O belediye başkanı olmasa AK Parti orayı da kaybederdi. Bazı yerleri adaylar kurtardı. Çoğu insan adayları tanımıyordu, adaylar önemliydi. Bu CHP için de geçerli.”
- Hilmi Daşdemir (OPTİMAR): “Bazı yerlerde neredeyse kampanya yoktu, birçok yerde AK Parti adaylarının varlığı hissedilmedi. Büyükşehirler dahil olmak üzere profesyonel kampanya yapamadılar, reklam gibi şeylerle seçmen karşısına çıkamadılar ama rakipleri sahadaydı ve neticesi ağır oldu. Seçmen parti adaylarını ürün olarak görür, adayların tanıtıma ihtiyacı var. Bunlar ıskalandı, çalışmadılar, araştırma yapmadılar. En somut örneği Ankara’ydı. Mesela Hatay’da Lütfü Savaş yıpranmıştı ama orada sahadaydı, kendisine tepki gösteren seçmenin oyunu alabildi. Sahada olmaları belirleyici oldu. Kampanyayı etkin şekilde yaparsanız seçimde kazanan olabiliyorsunuz.”
- Gürkan Demir (BETİMAR): “Bazı bölgelerde aday tercihleri etkili oldu ama bazı bölgelerde ekonomiksel sebepler ön planda oldu.”