ABD Başkanı Donald Trump ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, salı günü Beyaz Saray'da bir araya gelmişti.
Trump, Riyad yönetimine F-35 satışını onayladıklarını duyurmuş, bunların İsrail'in elindeki F-35'lerle aynı teknolojiye sahip olacağını söylemişti.
Ancak Reuters'ın haberinde, ABD'nin Suudi Arabistan'a satacağı savaş jetlerinin daha alt seviyede olacağı ileri sürülüyor.
DAHA FAZLA OKU
ABD’nin Suudi Arabistan’a F-35 satışı İsrail’de nasıl yankılandı?
Mitchell Havacılık ve Uzay Araştırmaları Enstitüsü'nün direktörü Douglas Birkey'e göre, beşinci nesil F-35'ler için geliştirilen havadan havaya füze sistemi AIM-260 Joint Advanced Tactical Missile'ı (JATM) Suudi Arabistan'a satılmayabilir.
En az 200 kilometre menzile sahip JATM, F-35'ler için üretilen en hassas füze sistemlerinden biri. 2024'te üretilen bu sistemin İsrail'e sunulması öngörülüyor.
Haberde, ABD'nin imtiyazıyla İsrail ordusunun elindeki F-35'leri modifiye edebildiğine de dikkat çekiliyor. İsrail'in kendi geliştirdiği silah ya da anti-radar sistemlerini ABD'nin onayına gerek duymadan savaş jetlerine entegre edebildiği aktarılıyor.
Bunlara ek olarak İsrail Hava Kuvvetleri'nde halihazırda iki F-35 filosu bulunduğuna işaret ediliyor. Tel Aviv yönetimi üçüncü filoyu da sipariş etti. Diğer yandan Suudi Arabistan ise tedariki birkaç yıl sürecek iki F-35 filosuna sahip olacak.
İsrail ordusu yaklaşık 8 yıldır bu son teknoloji savaş jetlerini kullanıyor. Analizde, İsrail'in Suudi Arabistan'a kıyasla F-35'ler hakkında çok daha deneyimli olduğuna dikkat çekiliyor.
ABD Kongresi'nin 2008'de onayladığı yasayla Washington, İsrail ordusunun bölgedeki "niteliksel askeri üstünlüğünü" (qualitative military edge – QME) sağlıyor. Ortadoğu'da F-35 savaş uçağına sahip olan tek ülke İsrail.
Reuters'a konuşan kaynaklar, Suudi Arabistan'a F-35 satışının Kongre tarafından onaylanması gerekeceğini, bu süreçte QME ilkesine göre hareket edileceğini söylüyor. Washington'da İsrail lobisinin aldığı desteğin Riyad adına süreci zorlaştırabileceği ifade ediliyor.
Suudi Arabistan'a F-35 satışı Tel Aviv'den tepki çekmişti. İsrailli haber sitesi Ynet, İsrail Savunma Kuvvetleri'nin (IDF) Trump-Selman görüşmesi öncesinde pazar günü Tel Aviv yönetimine olası uçak satışına dair bir rapor gönderdiğini aktarmıştı.
Raporda, İsrail'in bölgedeki hava üstünlüğünün beşinci nesil F-35'lerle düzenlediği uzun menzilli operasyonlara dayandığı belirtilmişti. Suudi Arabistan'a da aynı kalibrede uçaklar satılmasının İsrail ordusunun bölgedeki hakimiyetini zayıflatacağı uyarısında bulunulmuştu.