Abone Ol

Yahudiler'in En Kutsal Bayramı: Yom Kippur Nedir?

Yahudiler'in en mukaddes bayramı Yom Kippur 15-16 Eylül 2021 tarihlerinde dünya üzerindeki tüm Yahudiler tarafından bir huşu günü olarak yaşanıyor. Peki Yom Kippur nedir? Yahudiler Yom Kippur orucunu nasıl tutuyor, hangi adetler yerine getiriliyor?

Yahudiler'in En Kutsal Bayramı: Yom Kippur Nedir?

Yom Kippur (İbranice: יוֹם כִּיפּוּר, כִּיפּוּרים,), Yahudiliğin en mukaddes bayramıdır.

Şahsi günahlar için Yahudiler tarafından oruç tutularak tövbeler edilir. Gregoryen takvimine göre hesaplandığında Eylül veya Ekim aylarının farklı günlerine denk gelir.

Kutlayanlar Yahudiler Sâmirîler Türü Yahudi dinî bayramı Önemi Şahsi işlenmiş günahlar için kefaret ederek yeni yıla temiz girme Tarih Tişri'nin 10. günü 2021 için: 15 Eylül - 16 Eylül 2022 için: 4 Ekim - 5 Ekim Gelenekler Oruç tutmak dua etmek Sıklık Her yıl

Yom Kippur'dan önce gerçekleşen ve iki gün süren İbrani takviminin Yeniyıl kutlaması ile birlikte devam eder. Yahudiliğe göre Tanrı, Roş Haşanah'da insanların kader kitaplarını açar ve Yom Kipur'da karar alıp kitapları kapatır.

Pişmanlık Günleri'nde, davranışlarını gözden geçirir ve Tanrı'ya yaptığı yanlışlar (bein adam leMakom) ve diğer insanlara karşı yaptığı yanlışlar için (bein adam lehavero) af diler.

Gün boyunca toplu olarak insanlar tövbe eder ve Yom Kipur sonunda kişiler kendilerini arınmış olarak hisseder. Yom Kipur ayinleri çeşitli farklılıklara sahiptir. Bunların birincisi, ayin sayısıdır. Diğer kutsal günlerin aksine (ki bugünlerde üç ve Şabat'ta dört ayin vardır; Akşam Ma'ariv – Öğle; Minha ve Sabah; Şahrit) Yom Kipur'da beş adet ayin vardır. Ayinler de ayrıca toplu günah çıkarma (Vidui) merasimleri de vardır.

Yahudi Kutsal günleri arasında en kutsalı olmasından dolayı, birçok Yahudi tarafından takip edilir. Birçoğu için Yom Kipur, yıl içinde sinagoga uğradıkları tek gündür. Bu nedenle Yom Kipur günlerinde sinagoglar çok kalabalık olur.

Önceki gün

Kefaret günü arifesi (Erev Yom Kippur), Yom Kipur'dan önceki gündür. Tişri ayının dokuzuncu gününe denk gelir. Arife günü, iki özel yemekle, yardımlar vererek ve diğer insanlardan af dileyerek geçer.

Genel Adetler

Levililer 16:29 bu kutsal günün, 7. ayın onuncu gününde, kefaret günü olarak kabul edilmesini emretmiştir. bugünü Şabatların Şabatı olarak adlandırmıştır. Yom Kipur'un bir dinlenme günü olmasını kanunlaştırmıştır.

Yom Kipur'daki adetler:

Oruç tutma

Deri ayakkabı giymeme

Yıkanmama, banyo yapmama

Parfüm ve losyon gibi ürünler kullanmama

Cinsel aktivitelerden uzak durma.

Bu adetlerle birlikte insanın, "cennet bahçesinden kovulmadan" önceki saf haline döndüğüne inanılır ve bu Yom Kipur'un ana amacıdır. Uzak durulan bu unsurlarla vücut rahat olmayan bir duruma girer ama hâlâ hayattadır. Ruh, vücuttaki tek hayat kaynağı olur. Adetlerle birlikte hissedilen acı, diğer insanların hissettiği acılardan anlamayı sağlar. Bu yasakların asıl sebeplerinden biridir.

Yiyecek ve içeceklerden tamamen uzak durma, gün batımından 20 dakika önce başlar (tosefet Yom Kippur) ve diğer gün, akşamüzeri sona erer. Bütün sağlıklı yetişkinlerin orucu tutmaları şart olmakla birlikte, belirli sağlık sorunları olan yetişkinler orucu tutmayabilirler.

Bütün Yahudi Kutsal günleri, bir kutlama yemeğine sahiptir ama Yom Kipur'da oruç ibadeti bulunduğundan, Yemek, oruç başlamadan önce, Öğle ayininden (Minha) sonra yenir. Beyaz giyinmek Yom Kipur'da kişinin saflığını sembolize eder. Tanrı'dan af dilemek için;

Dua edilir,

Af dilenir,

Yardımda bulunulur.

Arife Düzenle

Yom Kipur arifesinin gün batımı öncesinde ayine katılacaklar sinagogda toplanır. Sanduka açılır ve iki kişi Tevrat parşömenlerini çıkarıp Hazan'ın iki yanında yer alır. Bu kişiler İbranice okumaya başlar:

"Cennet ve Dünya mahkemesinde, Tanrı'nın izni ve bu kutsal cemaatin izniyle, günah işleyenlerle dua etmeyi mubah sayıyoruz." Koro şefi, Kol Nidre (İbranice: כל נדרי) duasını Aramice (İbranice değil) okumaya başlar. Duanın adı, açılış kelimelerinden gelir "bütün yeminler": "Bu ve gelecek Yom Kipur arasında edeceğimiz yeminler ve vereceğimiz sözleri topluca terk ediyoruz. Hepsi terk edilmiş ve uzak durulmuş olsun. Bütün kişisel yeminlerimiz ve adanmalarımız yok sayılsın."

Bunun üzerine, ayin lideri ve cemaat ayağa kalkar ve "Bütün İsrail halkı, yanlışlarda olan insanlar da dâhil olmak üzere affedilsin" der. Tevrat parşömenleri yerlerine konulur ve Yom Kipur akşam ayini başlar.

Ayinler

Birçok evli erkek, genelde evlendikleri gün giydikleri, kittel adlı röpdeşambır benzeri beyaz elbiseler giyer. Ayrıca, sabah dualarında giyilen tallit giyilir. Ayin, Kol Nidre duasıyla başlar. Bu dua günbatımından önce başlayıp akşam ayiniyle devam eder. Yom Kipur'da birçok tövbe duası okunur (Selihot). Öğle duası (minha) Yunus kitabının okunmasıyla devam eder. Bu kitap Tanrı'nın ne kadar bağışlayıcı olduğu temasına sahiptir.

Ayin Ne'ila adlı bitirme duasıyla sona erer, ardından "dua kapıları kapanır". Yom kipur, Şema'nın okunması ve şofar üflemeyle biter. Bu orucun bitişini işaret eder.

Avodah: Tapınak ayinlerini hatırlamak

Yom Kipur ayinlerinin bir özelliği de, Kudüs Tapınağı zamanında yapılan kurban ayinlerini hatırlatacak okumalardır. Bu kurban ayinleri (Korbanot), Romalılar tarafından İkinci Tapınağın yıkılmasından beri yaklaşık 2000 yıldır gerçekleşmemektedir. Avodah'nın ana kısmı, üç bölmelik, birinci tapınak dönemindeki kefaret günlerini anlatan kısımlarıdır.

Yom Kipur, günümüz İsrail devletinde resmî tatildir. Radyo ve televizyon yayınları durmaktadır, havaalanları kapalıdır ve toplu taşıma araçları çalışmaz. Bütün dükkânlar ve işyerleri kapalıdır. Sadece 1973'te (Yom Kippur Savaşı), hava saldırısı alarmı sesi duyuldu ve radyolar halka, Mısır ve Suriye tarafından gerçekleşen bu saldırıyı haber vermek için çalıştılar.

Oruç tutulduğundan, toplu alanlarda yiyecek yemek ve motorlu taşıt kullanmak hoş karşılanmamaktadır.

(Wikipedi)