Bazı milletlerin tarihinde iz bırakan fakat iz bıraktığı kadar daha sonraki kuşaklar için tartışmalı hale gelen lider figürleri vardır. Fransa için meşhur Napolyon Bonapart da böyle biri.
Modern Fransa Cumhuriyeti döneminde eski cumhurbaşkanlardan Jacques Chirac adını bile anmıyordu. Nicholas Sarkozy her zaman mesafesini korudu. Fakat şimdiki Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Napolyon’un vefatının 200’üncü yılında düzenlenecek törenler kapsamında ünlü kumandanın mezarına çelenk koyma kararı aldı.
Kimilerine göre Macron bu kararı alarak 1799 yılında cumhuriyete karşı darbe girişiminde bulunmuş ve başarılı olmuş, ırkçı bir askerin hatırasını onurlandırıyor.
Haber Global'de yayınlanan NY Times kaynaklı analize göre, Napolyon’u anma töreni Les Invalides’de gerçekleşecek. Napolyon bazıları tarafından demokrasi karşıtı bir lider olarak anılsa da bazıları için de modern Fransız devletinin temellerini atan bir isim. Bazıları onu zamanında kanunları modernleştiren, lise sistemini kuran ve merkez bankasının çalışma prensiplerini belirleten bir lider olarak yâd ediyor. Fransız sağına yakın pek çok isim İmparator Napolyon’u Fransa’ya tarihteki en şaşaalı günlerini yaşatan kişi olarak anıyor.
ÇOK SERT ELEŞTİRİLER
Geçen hafta Fransız gazetesi Le Monde’a yazı yazan iki siyasal bilimci Louis-Georges Tin ve Olivier Le Cour Grandmaison, “Fransa Cumhuriyeti’nin düşmanı olan birini nasıl anabiliriz” ifadelerini kullanırken Napolyon hakkında ‘insanlığın düşmanı’ yakıştırmasını yaptılar.
İkili yazısında Napolyon’un naaşının tıpkı General Franco’ya İspanya’da yapıldığı gibi ailesine teslim edilmesi gerektiğini vurguluyor. Sürgündeki Napolyon’un naaşı ölümünden 19 yıl sonra Fransa’ya ulaşabilmişti.
Le Figaro yazarı Jean d’Orleans ise Napolyon’u anmanın ‘Fransa’yı anmak ve onurlandırmak’ anlamına geleceğini aktarıyor.
KÖLELİK GERİ GETİRİLMİŞTİ
Napolyon döneminde Fransa’da lağvedilen kölelik geri getirilmişti. Fransa tarihte köleliği önce kaldırıp sonra geri getiren ilk ülke olma özelliğini taşıyor. Ülkede kölelik resmi olarak 1848 yılında tamamen kaldırılmıştı.
2005 yılında ‘Napolyon’un suçları’ isimli bir kitap yazan Claude Ribbe imparatorun döneminde Karayipler’de yaşanan kölelik suçlarını anımsatarak, “Napolyon’u anabiliriz ama onu övemeyiz çünkü onun ırkçılığının gölgesi hâlâ Fransa’da hissediliyor” değerlendirmesinde bulunuyor.
İRONİK BİR GÖRÜNTÜ
Macron’un, Napolyon’un mezarına çelenk bıraktıktan sonra 10 Mayıs 2021 tarihinde Fransa’da köleliği bir insanlık suçu olarak tanımlayan kanun hakkında bir konuşma yapacak olması kimilerine göre ironik bir görüntü oluşturuyor.
Macron’un Napolyon’u anma törenine katılacak olmasını değerlendiren hükümet sözcüsü Gabriel Attal, “Tarihe gözümüz açık bir şekilde bakıyoruz. Bugün sorgulanan bazı kararlara saygı ile yaklaşıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
Fransız medyasında yapılan bazı yorumlara göre Macron sağ oyları toplamak için de Napolyon’un mezarına çelenk bırakıyor olabilir.
Macron 2017’de, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ı Napolyon’un mezarına götürmüştü. Fransa'da pek çok siyasi, Naziler Fransa'yı işgal ettiğinde Hitler'in Napolyon'un mezarını ziyaret etmesinden dolayı bunu yapmaktan kaçınıyor.
'ÖLDÜĞÜNDE DÜNYAYI FETHETTİ'
Fransa’nın Cezayir’de yaptıklarının yarattığı travmadan kısa bir süre sonra doğan Macron, tarihe karşı açık bir politika izleyerek Fransa’yı tarihi ile yüzleştirme çabasında. Macron’un kabinesi içinde de Napolyon’a karşı tepkiler mevcut. Eşitlik Bakanı Elisabeth Moreno Napolyon için, “Tarihteki en büyük kadın düşmanlarından biri” diyor.
Ünlü Fransız yazar Françoiş-Rene de Chateaubriand, Napolyon’la ilgili şu satırları yazıyor: Yaşarken dünyayı başarısızlığa uğrattı. Öldüğünde dünyayı fethetti.