Gomorra dizisi, “Savastano” klanını ve adı sıklıkla mafya klanları arasındaki çatışmalarla anılan Scampia mahallesi merkezli işleyişini, şiddet dozu yüksek sahnelerle yansıtıyor.
Napolililer dışındaki İtalyanlar tarafından bile anlaşılması güç Napoli lehçesiyle konuşan kahramanlar da oldukça “çeşitlilik içeren” bir argo ve küfür dağarcığı sergiliyor.
Gazeteci-yazar Roberto Saviano’nun aynı isimli kitabından yola çıkılarak çekilen dizi İtalya’da 2014’te gösterilmeye başladı.
Ünü kısa sürede ulusal sınırları aşan dizi 130’dan fazla ülkeye satıldı. 10 Mayıs’ta, ücretli bir kanalda gösterilmeye başlayan 2. sezonun her bir bölümü ise 2 milyona yakın seyirci çekiyor.
Ancak dizinin bu başarısı yapımcılarını sevindirse de bazı çevrelerden “mafyaya özendirme” suçlamalarının yükselmesine neden oluyor.
2. sezonun başlamasından bu yana hemen her gün medyada bir Gomorra karşıtı ya da taraftarı yorum yer alıyor.
'Replikleri ezberliyorlar'
Scampia mahallesinde gençler için kamplar düzenleyen din adamı Enrico Müller, Askanews haber ajansına yaptığı açıklamada, Gomorra’nın mahalledeki gençler arasında taklit edildiğini söyledi.
Müller, “Tv dizileri bağımlılık yaratabiliyor, duygusal bağ geliştirmeye ve taklitlere neden olabiliyor. Napoli dışında ya da kültürel olarak daha donanımlı yerlerde bir diziye belki eleştirel gözle bakılabilir ancak daha basit bir kültürel yapısı olan yerlerde ve Scampia gibi hayatta kalmaya dayalı bir ekonominin olduğu yerlerde güzel bir motosikleti olan karaktere hayranlık geliştirme riski var. Benim öğrencilerim dizinin bir bölümünü izliyor, replikleri ezberliyor ve tekrarlıyor” dedi.
Müller, bölgenin gençleri için televizyonda gördükleri “motosikletli, dövmeli Camorrista (Camorra’ya bağlı mafya üyesi)” karakterinin yanlış bir örnek teşkil edebileceği uyarısında bulundu.
Yine Scampia mahallesinde yaşayan Peder Giuseppe Trotta ise dizinin yalnızca gençleri özendirmekle kalmayıp gerçek mafya üyeleri tarafından bile taklit edildiğini söyledi.
Blu Radio’ya konuşan Peder Trotta, “Kurgunun gerçeklikten esinlenmesi beklenir ancak burada tam tersi oluyor. Kurgu, özellikle gençler tarafından taklit ediliyor. Bazı yeraltı örgütlerinde de Gomorra dizisindeki karakterler taklit ediliyor, ateş etme şekilleri bile taklit ediliyor” dedi.
Senatör Vincenzo D’Anna da, Gomorra kitabının yazarı Roberto Saviano’nun mafyadan tehdit aldığı gerekçesiyle polis eskortuyla korunmasına karşı çıkarak şunları söyledi:
“Saviano’nun kitabı Camorra için nasıl bir tehlike yaratmış? Olsa olsa öykünme tehlikesi yaratmıştır.
Saviano’nun mafyayla mücadelesi kendisine milyonlar kazandırdı ve bu parayla Manhattan’da ev aldı. Ancak hayatlarını tehlikeye atan asker ve polisler ayda 1300 euro kazanıyor. Gerçek kahramanlar, mafyayla mücadelenin gerçek idolleri onlardır.”
“Sağlığa zararlıdır” uyarısı konulsun
Napoli’de mafyayla mücadele eden Savcı Catello Maresca ise “Saviano’ya saygı duyuyorum ancak kendisine 3. sezonda olumlu bir karaktere de yer vermeyi düşünmesini tavsiye ederim, örneğin bu korkunç gerçekle savaşan kişilerden birine. Aksi halde kötülük yapılmış olur. Ya da dizinin başında, sigara paketlerindeki gibi “Sağlığa ciddi şekilde zarar verir” uyarısı konulsun” diye konuştu.
Napoli Belediye Başkanı Luigi De Magistris de tartışmaya kayıtsız kalamadı ve “Napoli Gomorra’dan ibaret değil” diyerek kentin güzel yönlerinin de yansıtılması çağrısı yaptı. Ancak Belediye Başkanı sansüre her halükarda karşı olduğunu da ekledi.
'Mafyayı tanımaya yardım ediyor'
Kötü kahramanların kötülüğe özendirip özendirmeyeceği tartışmasında karşı taraftan ise dizinin suç örgütlerini daha iyi tanımayı sağlayarak mafyayla mücadeleye katkıda bulunduğunu savunanlar da bulunuyor.
Napoli doğumlu Milano Cumhuriyet Savcısı Yardımcısı Ilda Boccassini, bugün La Repubblica gazetesinde baş sayfadan yayımlanan yazısında diziyi savundu. “Evet, Gomorra kötü ama değişikliğe yönlendiriyor” başlıklı yazıda Boccassini şunları söyledi:
“Gomorra bizi kötülüğe karşı uyarıyor, bizi duvara doğru itiyor, kendi içimize bakmamızı sağlıyor. Saviano (ve onunla birlikte senaryoyu yazanlar), ancak mutlak kötülükten, iyiliğin eksikliğinden yola çıkarak yenilenmenin mümkün olabileceğini anlamış.
Kentteki yozlaşma bu diziden kaynaklanmıyor, daha önce de vardı.
Gomorra gerçekliği yeniden üretiyor, öykünme riski yaratmıyor. Aksine dizi özünde, kötülüğü tüm yönleriyle göstererek yenilenme noktasına ulaşmayı amaçlıyor.
İşte ben bu yüzden Gomorra’nın tarafındayım, çünkü kötülüğü irdeleyerek aşmayı amaçlıyor.”
Dizinin yaratıcısı Roberto Saviano’nun bu tartışmalara yanıtı ise şöyle oldu:
“Sanatın pedagojik hedefleri yoktur. Anlatmak aynı zamanda tanımak demektir, tanımak da dönüştürmek.”
ÖVGÜ PINAR / BBC TÜRKÇE