Rus yapımı hava havunma sistemlerinin teslim tarihi açıklandıkça Türkiye- ABD'e arasında gerilim çıkmaya başladı.
ABD'nin Türkiye'nin S-400'leri alması halinde çeşitrli yaptırımlarda buluncağını açıklaması piyasaları olumsuz etkiledi ve dolar fırlayarak 5.45'leri devirdi.
Reuters analizine göre ABD'nin savunma yaptırımlarını hayata geçirmesi, Brunson krizinde olduğu gibi piyasalar üzerinde olumsuz sonuçlar doğurabilir.
Yeni Brunson krizi
Bazı analistlerin “yeni Brunson krizi” olarak adlandırdığı süreçte Ankara, Rusya ve ABD arasında bir seçim yapmaya zorlanıyor. ABD’nin savunma yaptırımlarını hayata geçirmesi durumunda Türkiye savunma/taarruz kapasitesinin zarar görmesi riskiyle karşılaşabileceği gibi Brunson krizinde olduğu gibi bu adımın piyasalar üzerindeki psikolojik etkisi de olumsuz sonuçlar doğurabilir.
'Mükemmel fırtına' gelebilir
“Türkiye’nin geri adım atmasını ben artık çok muhtemel görmüyorum” diyen German Marshall Fund Türkiye analisti Özgür Ünlühisarcıklı “Brunson krizinin bir benzeri mi geliyor?” sorusuna “Yaşanabilir. Aslında burada “mükemmel fırtına” (perfect storm) diye nitelendirilebilecek bir durum söz konusu olabilir. Yani çok sayıda özgün koşulun bir araya gelmesi” dedi.
ABD'nin artık çıkarı kalmadı
Bu krizlerden ilkinin S-400'ler olacağını söyleyen Ünlühısarcık diğerinin ise ABD'den Suriye'den çekilme süreci olduğunu ifade etti. Ünlühısarcık "ABD oradan çekildikten sonra Türkiye’nin önceliklerine karşı daha da az hassas davranabilir çünkü artık orada bir çıkarı yok" dedi.
ABD'de Halkbankası davasının devam ettiğini hatırlatan Ünlühısarcık "Bunların hepsinin bir araya gelmesi ‘mükemmel fırtına’ dediğimiz durumu yaratabilir.” diye konuştu.
ABD yaptırımları uygular
Emekli diplomat Uluç Özülker, S-400 sistemlerinin NATO ile uyumlu sistemler olmadığına dikkat çekerek “ABD ile Rusya’nın bir bilek güreşi içinde tekrar silahlanma yarışına girme arefesinde oldukları bir dönemde ABD yeni devreye soktuğu F-35’leri riske atmak gibi bir düşünceye sahip olmadığını ifade ediyor… Benim görüşüm ABD bu yaptırımı uygulayacaktır.” dedi.
TL için iyimser olmak zor
Piyasalar yaklaşan S-400 krizini de yakından takip ederken, Reuters’a konuşan bir bankanın döviz masası işlemcisi “Seçim öncesi ABD Türkiye ilişkilerinin tartışıldığı ve ‘yeni Brunson S-400 mü olacak’ sorunun tartışıldığı bir dönemde TL için iyimser olmak zor” değerlendirmesinde bulundu.
Dövizi alevlendirecek
Global Source Partners analisti Atilla Yeşilada da “ABD yaptırımları yalnız askeri teçhizatla kalmaz ya dolaylı yoldan bankalara baskı, ya da piyasa psikolojisi yoluyla dövizi alevlendirerek, ekonomiye nihai darbeyi vurabilir” uyarısında bulundu.