Yapay sperm erkeklerin sonunu mu getirecek?

Doğurganlık üzerine yoğunlaşan bilimsel çalışmalardaki ilerlemeler, yeni aile oluşumlarının da önünü açıyor. Yapay sperm üretimi konusunda uzun bir yol olsa da, bu alandaki çalışmalar bir süredir devam ediyor. Çinli bilim insanları 2016 yılında, yapay sperm kullanarak fare ürettiklerini duyurmuşlardı. Çin Bilimler Akademisi Zooloji Enstitüsü’ndeki araştırmacılar, herhangi bir doku türüne dönüşme kapasitesine sahip embriyonik kök hücreleri kullanarak, spermatid adı verilen sperm hücrelerini oluşturdular.

Bu prosedürün insan kök hücreleri üzerinde test edilmesi için uzun bir yolun kat edilmesi gerekiyor. İnsan kök hücrelerinden sperm üretilebilirse, kadınlar bir erkeğin dahli olmadan da bebek sahibi olabilecekler. Bilim insanlarına göre bu gelişme erkeklerin sonu anlamına gelmiyor, zira bir kadın ile bir erkek yalnızca üreme için bir arada gelmiyorlar. Bir ilişki çok daha karmaşık yapıya ve dinamiklere sahip. Yapay sperm, üreme konusunda devrim yaratabilecek tek gelişme değil. Japonya’daki bir grup araştırmacı 2018’de insan kanını, yumurta elde ettikleri kök hücrelere dönüştürmeyi başardılar.

Doğal yollardan bebek sahibi olma konusunda zorluk yaşayan kişiler için, bilimsel ilerlemelerin hızı "cezalandırıcı derecede yavaş" olarak ifade ediliyor. Üreme tedavisindeki gelişmelerin çoğu 10 yıldan daha uzun bir süre önce gerçekleşti. Ancak son dönemde bir dizi ilerleme kaydedildi.Yumurtalık dokusunun ya da yumurtalığın dondurularak saklanması, bebek sahibi olmak veya doğurganlıklarını korumak isteyenler için umut verici yöntemlerden biri. Bu işlem, yumurta dondurmaktan farklı olarak yumurtalık endokrin fonksiyonunu onarma, üreme döngüsünü yeniden başlatma ve kimi kadınlarda menopozu tersine çevirme potansiyeline sahip.

Bir embriyonun bebek olma olasılığını değerlendirmek için doğurganlık laboratuvarlarında yapay zekanın kullanılması, bu alandaki önemli gelişmelerden bir diğeri olarak görülüyor. NPJ Digital Medicine dergisinde Nisan 2019’da yayımlanan makaleye göre, Cornell Üniversitesi araştırmacıları yapay zekayı, embriyonun fotoğraflarına bakarak durumunu 'iyi', 'ortalama' veya 'kötü' olarak sınıflandırması için eğitti. Stork adı verilen sistem, bir insan embriyolog ekibinin embriyolar hakkında ne söyleyebileceğini yüzde 95,7 oranında doğrulukla tahmin etti.