Yaşam koçluğu nedir, geçek yaşam koçu kimdir?

Son yıllarda çok sık karşımıza çıkıyor ‘yaşam koç’ları.. Özellikle güzel ve havalı kadınlar.

Aykut Işıklar Aykut Işıklar

Sosyetede ve ünlü şarkıcılar dünyasında ‘yaşam koç’u olmayan yok gibi. Önceleri bunu gelip geçiçi bir moda olarak düşünüyordum. Ancak geçen akşam bir gece kulübünde hayatının yarısını cezaevi hücrelerinde geçirmiş ünlü bir kabadayı yanındaki güzel kadını ‘aman Aykut yanlış anlama. Sevgilim değil. Sadece yaşam koçum ‘diye tanıştırınca konuyu irdelemeye karar verdim.

O gazetelerde sık sık karşınıza çıkan aslında spor hocalarını değil de bu işin eğitimini almış, iyi bilen bir kişiyi araştırdım. Sordum-soruşturdum, sonunda ŞELALE BİLGİÇ’e ulaştım. Sayın Bilgiç St. Clements Üniversitesi mezunu. Türkiye de Klinik Psikoloji Doktora programı almış. Batumlu. Yani ailesi Gürcü.. Evli ve iki erkek çocuk annesi.. İstanbul’da özel klinik sahibi.

Konu çok derin. Açıkcası öyle magazin dili ile anlatılacak gibi değil. Okurlarımıza en doğrusunu ve en sade bir üslüpla anlatabilmek için kendimi geriye çekiyorum. Benim de merak ettiklerimi, sizin adınıza soracağım. Hep birlikte şu ‘yaşam koç ‘u neymiş öğrenelim. Yazı uzun gelip kafanız karışmasın diye ikiye ayırdım. Bu faydalı bilgileri beynimize yavaş yavaş alalım Hata yapmamak için en küçük yorumdan kaçındım.

…Sayın Şelale Bilgin en başa gidelim. Türkiye Yaşam Koçluğuyla ne zaman ve nasıl tanıştı? Koçluğun Türk Kültürüyle bağlantısı var mıdır ?

…Koçluğun doğuşu her ne kadar yurtdışına dayansa da bizim kültürümüzde var. Aynı kahvenin, baklavanın, yoğurdun bizim kültürümüzde olduğu gibi. Mevlana’nın Şems Tebriz-i ile olan ilişkisinde birebir koçluk ilişkisi yaşanmıştır. Tarihimizde Osmanlı padişahlarına koçluk yapan lalar da; koçluğun kültürümüzde olduğu gerçeğini yansıtıyor. Koçluk, tarihimizden kırıntılar taşısa da ona ismini veren pazarlamanın dehası “Amerika’dır”. İş ve özel yaşamımızda sürekli bir yerden bir yere koşturarak rutin işleri hayatın merkezine alarak kendimizden uzaklaştığımız gerçeği sonucunda ortaya çıkmıştır.

…Koçluğun sihri nedir?
... Koçluk; herkesin yaşamına dokunduğu için şuanda gündemimizden hiç inmiyor. Hayat o kadar hızlı akıyor ki biz birbirimizi dinlemiyor, olayların üzerimizdeki etkisini sormuyor, her şeyi bırakın bir teşekkür bile etmiyoruz. Her şey çok doğalmış gibi davranarak doğallığımızı kaybediyoruz. Robot gibi yaşam, robot gibi hayatlar ve bunlardan mutsuz kişiler ortaya çıkıyor. Herkes yaşadığı hayatın kendine ait bir tasarım olduğunu bilse neler mümkün olur sizce?
Koç; size akıl/tavsiye vermeden, gideceğiniz yolu söylemeden sizin gerçekten ne olmak istediğinizi sizin özelliklerinizi de göz önüne alarak size yansıtıyor.
…Koçluk; insanı temel aldığı ve ona değer verdiği için kendini değerli kılıyor. Bazen seanslarda koçluk alan kişi; daha önce hiç dinlenmediğini ya da dinlemediğini fark edip seanstan çıkıyor. Bir sonraki seansa gözlerinin içi gülen bir kişiyle karşılaşıyorum, ben sormadan anlatıyorlar. “Ben bu iki seans arasında sadece konuştuğum kişileri dinledim ve onlarında beni dinlemesi için ortamlar yaratmaya çalıştım. Hayatım birden netleşti ”diyen çok kişi oluyor.

…Kime Yaşam Koçu denir ve koçluk nedir, ne sağlar?

….“Bir yaşam koçu, bize yapabileceklerimizi yaptıran kişidir.” / Ralp Waldo Emerson…Tanıştığım, konuştuğum birçok kişinin bana ortak bir sorusu var.“Yaşam koçu ne yapar? Kimler yaşam koçluğu alabilir? Öncelikle şu soruya cevap vermemiz gerekir.
Koçluk mu, danışmanlık mı, terapi mi?
Terapiler ve yaşam koçluğu arasında bağlantılar vardır ama bağlantılar tarzda, metodolojilerde, tekniklerde ya da çalışma araçlarında değildir. Neden ve sonuçtan türerler.
Yaşam koçlarının müdahale becerisi olsa bile, daima danışanlarını terapi yardımı almak için bu konuda eğitimli ve profesyonel meslek mensuplarına yönlendirmelidirler.
Koçluk, danışmanlık ve terapi arasındaki farkları tespit etmek için, kimi zaman bir yanlışlık sonucu koçlukla karıştırılan prosedürlerin genel bir açıklamasını yapmak gerekir. Bunlar, danışmanlık, psikoterapi, NLP, hipnoterapi ve psikiyatriyi kapsar.
Yaşam koçluğu beden ve akıl hastalıkları ile ilgilenmez.
Müşterilerin hayat içinde huzursuzlukları ya da memnuniyetsizliklerini gidermede veya hafifletmede yardımcı olur.
…Onlara özsaygı sorunlarında ve arzularına amaçlarına ulaşma konusunda yardımcı olur.
…Bir yaşam koçu öncelikle danışanı çok iyi analiz ederek, danışanın zihin yapısını ve nasıl düşündüğünü anlar.
…Danışanın kişilik haritasını çıkartarak, doğru ve yanlışlarını görmesine yardımcı olur.
…Yaşam koçu, danışanın kendini yeniden şekillendirme sürecinde yol haritası çizer. Danışanını büyük bir ilgi ve dikkatle dinler.
Danışanın elindeki kartları alıp, en iyi şekilde oynamasına, bazen oyunun kurallarını değiştirmesine ya da daha iyi bir oyun kurmasına yardımcı olur.
Yaşam koçu, danışanında yeni, güçlü, pozitif duygu ve düşünceler yaratarak onun değişimini destekler.
…Yaşam koçu, danışanına sorumluluk verir.
…Danışanını asla yargılamaz, eleştirmez ve zorlamaz. Danışanına daima enerji, güç ve motivasyon sağlar.
Yaşam koçu seanslarda ve çalışmalarında sıfır sorumluluk alır. Çünkü bir yaşam koçu asla danışanını yönlendirmez, yönetmez, asla akıl vermez.
…Yaşam koçluğu çalışmalarında tüm sorumluluk danışandadır.
Bir yaşam koçu güçlü bir motivasyon ustasıdır. Her seansta danışanını daha güçlü ve kendine güvenen bir insan haline getirmek için onu motive eder.
Yaşam koçu, danışanına akıllı sorular sorarak, danışanının farkındalığını geliştirir. Koçluk seansları esnasında danışanının itirazlarını iyi çözümler.
…Koçluk seansları danışanın gösterdiği dirençleri ustalıkla çözer.
Yaşam koçu danışanı ile sohbet halinde olur. Bu sohbetler ile danışanın dünyasına girer, onunla uyumu yaratır. Empatik bir dinleyicidir.
Yaşam koçu danışanının duygusal banka hesabına güven, anlayış ve sevgi yatırarak, danışanına psikolojik oksijen verir.
…Zira bilir ki, karşısındaki insanın tek isteği anlaşılmak, sevilmek ve saygı duyulmaktır.

…Kimler yaşam koçluğu alabilir? Ve çalışma alanları nelerdir?
…Şöyle sıralayabilirim..
- Hayatlarını daha mutlu ve doyumlu yaşamak isteyenler.
- Hayatlarında çözümleyemedikleri bir konu olanlar.
- Kariyerini değiştirmek veya geliştirmek ve yeni kararlar almak isteyenler.
- Sınavlara hazırlananlar.
- Emekli olup, bunalıma girenler.
- Boşanmış olup, bunalımda olanlar.
- Hayatlarındaki stres ile baş edemeyenler.
- Meslek seçiminde kararsızlık yaşayanlar.
- Hayatlarını planlamakta güçlük çekenler.
- Hayallerini ve hedeflerini gerçekleştiremeyenler.
- Her türlü ilişki problemi yaşayanlar. (İş, eş, aşk, arkadaşlık v.s.)
- Hayatına yenilik katmak isteyenler.
- Yaşamlarında aynı kısır döngü tekrar edenler. (Örneğin, sürekli aldatılıyorum, işten atılıyorum, para kaybediyorum, sosyal fobim var, özgüven eksikliğim var v.s.)
- Hayatlarındaki karmaşadan rahatsız olanlar.
- Evliliklerinde ve ilişkilerinde tatmin edici bir seviyeye gelmek isteyenler.
- Dengeli, sağlıklı ve doyumlu bir yaşam sürmek isteyenler.
…Yaşam Koçluğunun dünyadaki yeri hakkında bilgi verir misiniz?

Koçluğun günümüzde çok popüler olmasının önemli sebeplerinden biri, giderek dünyada koçluk mesleğinin yaygınlaşıyor olması ve ihtiyacının artıyor olmasıdır. Bir mesleğin yaygınlaşmaya başlaması bir yandan olumlu olmakla birlikte, eğer bu meslek eğitimi bir üniversitenin içinde değil, üniversite dışında farklı birçok kurum ve eğitim ile gerçekleşiyorsa; o zaman maalesef birilerinin, adı eğitim olan ama gerçekte, gerekli profesyonel kriterleri sağlamayan bir eğitim sürecinden geçerek, kendilerini o mesleğin yetkin kişisi olarak ilan etmelerini de çok daha kolay bir hale getirmektedir.

Koçluk; insanların kendi potansiyellerini, kapasitelerini, geçmişten bugüne getirdikleriyle, bugünden geleceğe yönelik olarak; odaklı, farkındalıklı, bütünsel ve sistematik yaklaşımlarla ve sonuca yönelik kullanmalarını destekleyen bir yol arkadaşlığı sürecidir. Bir kişinin böyle bir yol arkadaşlığını yapabilmesi için her şeyden önce bunu yapabilecek yetkinliğe sahip olması gerekmektedir. Koçluğun temeli iyi dinlemek ve güçlü soru sormaktan geçer. Sadece bu iki temel yetkinliği kazanmak için kişinin “yargı”, “tavsiye” ve yorum yapma” gibi pek çok eski alışkanlığını koçluk yapmak üzere terk etmesi gerekir.